فیبروتومی در ارتودنسی چه کاربردی دارد؟

در طول اصلاح ارتودنتیک، دندان ها جابجا می شوند و گاهی اوقات می چرخند، که باعث می شود بافت لثه ای که فیبرهای لثه سوپرا کرستال نامیده می شود، در طول حرکت چرخشی دندان کشیده و پیچ خورده شود. پس از برداشتن بریس ها، این بافت انعطاف پذیر سعی می کند به موقعیت قبلی خود بازگردد و ممکن است باعث عود دندان ها شود. عود، که عبارت است از جابجایی دندان ها به موقعیت اولیه خود، عمدتاً به دلیل نیرویی است که بافت بر ساختار ریشه وارد می کند، زیرا بافت پس از ارتودنسی مستقر می شود.

فیبروتومی روشی است که برای کمک به نگهداشتن دندان ها در موقعیت جدید خود پس از حرکت در طول درمان ارتودنسی استفاده می شود. فیبروتومی به گونه ای طراحی شده است که از بازگشت مجدد دندان ها به موقعیت اولیه قبل از چرخش اصلاحی (پیچش) دندان ها که در طول درمان ارتودنسی رخ داده است، جلوگیری کند.

حفظ دندان ها در موقعیت جدید خود نقش مهمی در اقدامات ارتودنتیک مانند بریس ها ایفا می کند. این تنها یکی از چندین روشی است که متخصصان دندانپزشکی برای جلوگیری از بازگشت دندان ها به محل اصلی خود استفاده می کنند. در حالی که فیبروتومی یک فرایند جراحی است، این درمان تهاجمی نیست و فقط برای دندان هایی استفاده می شود که در معرض خطر بالای بازگشت به موقعیت نامطلوب قرار دارند.

الیاف مانند یک نوار لاستیکی پیچ خورده عمل می کنند. نیرویی که فیبرها هنگام تلاش برای باز کردن آنها اعمال می کنند، دندان ها را به موقعیت اصلی خود می کشد. فیبروتومی عود چرخشی دندان هایی که از نظر ارتودنسی هم تراز شده اند را از طریق آزاد شدن رشته های فوق کرستالی همبند که دندان را به استخوان متصل می کند، کاهش می دهد.

نگهداشتن دندان ها در جای خود

از یک ابزار متحرک یا ریتینر اغلب به صورت ارتودنتیک استفاده می شود تا دندان ها را در موقعیت جدید خود نگهدارد. این راه حل بیمار را ملزم به همکاری با طرح درمان با استفاده از یک ابزار متحرک می کند تا از عود دندان ها جلوگیری شود. یک ریتینر چسبانده یا متصل شده نیز ممکن است نصب شود. در این صورت، بخشی از دندان ها با استفاده از سیم های نازک در داخل دندان ها به یکدیگر چسبانده می شوند. هر دو ابزار را می توان در هر دو قوس دندانی بالا و پایین استفاده کرد. متأسفانه نگهدارنده ها همیشه برای جلوگیری از حرکت دندان ها کافی نیستند.

فیبروتومی در ارتودنسی

حرکت دندان ها

دندان ها با استفاده از ابزارهای ارتودنتیک در داخل استخوان و بافت لثه حرکت می کنند. این باعث می شود که بافت های سخت و نرم اطراف دندان ها با موقعیت جدید سازگار شوند. بافت نرم از الیاف سختی تشکیل شده است که با حرکت دندان ها کشیده می شوند. سپس فشار شدیدی به دندان ها وارد می کنند تا آنها را به موقعیت اصلی خود بازگردانند. این اغلب زمانی رخ می دهد که دندان ها به شدت چرخانده شده اند یا به طور چشمگیری حرکت کرده اند. این الیاف بافت نرم کاملاً انعطاف پذیر هستند و در برخی موارد حتی زمانی که بیمار از نگهدارنده استفاده می کند ممکن است دچار بازگشت شوند.

فیبروتومی در ارتودنسی

جراحی فیبروتومی

جراحی فیبروتومی یک فرایند کم تهاجم است که در آن فیبرها بریده می شوند و اجازه داده می شود تا با کشش کمتری روی دندان هایی که به تازگی قرار گرفته اند، ترمیم شوند. الیاف درست زیر پایه شیار یا شکافی قرار دارند که بین لثه و پایه دندان وجود دارد. فیبرها همچنین در بالای استخوان آلوئولار یافت می شوند که برآمدگی استخوانی است که دندان ها را نگه می دارد. دندانپزشک یک پیتوت بی حسی موضعی را تزریق می کند تا تیغه چاقوی جراحی یا لیزر را درون شیار دندان قرار دهد و فیبرهایی که هر دندان را در جای خود نگه می دارند را برش دهد. فلپ، پارگی یا تغییری در موقعیت بیرونی لثه ها وجود ندارد. همچنین به بخیه نیاز نیست و اکثر بیماران تنها پس از انجام این فرایند ناراحتی جزئی را تجربه می کنند. فیبروتومی عموماً قبل از برداشتن بریس های بیمار انجام می شود. همچنین می تواند پس از برداشتن بریس ها یا برداشتن نگهدارنده هایی تکمیل شود که در جای خود قرار دارند.

ریکاوری بعد از جراحی فیبروتومی

فرایند فیبروتومی می تواند توسط ارتودنتیست، پریودنتیست یا جراح دهان انجام شود. مانند سایر جراحی های دهان، بیماران ممکن است در چند روز نخست پس از انجام این فرایند دچار تورم جزئی شوند. هر گونه درد معمولاً حداقل است، با این حال، برخی از بیماران گزارش می دهند که به مدت چند هفته حساسیت دندان را تجربه کرده اند. متخصص دندانپزشکی دستورالعمل هایی را برای مراقبت از محل جراحی ارائه خواهد کرد. آنها همچنین دستورالعمل هایی را برای مراقبت از دهان و هر ماده غذایی یا مایعاتی که باید در طول دوره بهبودی از آنها اجتناب شود، ارائه می دهند.

نگهدارنده های ثابت یا متحرک اغلب همراه با فیبروتومی نیاز هستند. در حالی که این فرایند احتمال عود را کاهش می دهد، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که دندان ها حرکت نخواهند کرد. درمان بسیاری از بیماران ارتودنسی با ترکیبی از بریس ها و ریتینرها، علاوه بر فرایندهای جراحی یا غیر جراحی موفقیت آمیز است.

فیبروتومی در ارتودنسی

پروتکل برای انجام فیبروتومی

فیبرهای پریودنتال که بر ثبات دندان ها تأثیر می گذارند، فیبرهای لیگامان پریودنتال و رشته های فوق آلوئولار هستند؛ اولی فقط بعد از 2 تا 3 ماه به طور کامل بازسازی می شود و دومی پایدار است و گردش کندتری دارد. در تکنیک CSF فیبرهای ترانسسپتال به صورت بین دندانی در فضای رباط پریودنتال بریده می شوند، و بین 7 تا 10 روز بهبود می یابند. فیبروتومی در حین حرکت فعال دندان ها یا با وجود التهاب لثه توصیه نمی شود. هنگامی که این فرایند بعد از ارتودنسی روی بافت های سالم انجام می شود، حداقل عدم بهبودی اتفاق می افتد.

هیچ پروتکل خاصی در مورد روش و زمان ایده آل برای انجام فیبروتومی وجود ندارد. بزرگترین عود در عرض 5 ساعت پس از برداشتن ابزار ارتودنسی رخ می دهد. بنابراین پیشنهاد می شود که این فرایند در پایان درمان، چند هفته قبل از برداشتن ابزارهای ارتودنسی انجام شود. از سوی دیگر، برخی محققان نیز انجام فرایند در زمان برداشتن براکت ها را توصیه می کنند.

سایر فرایندهای درمانی برای اطمینان از ثبات درمان ارتودنسی

گرچه مطالعاتی که علاوه بر فیبروتومی سایر فرایندها را ارزیابی می کنند، به عنوان عوامل مخدوش کننده بالقوه حذف شدند، برخی از نویسندگان، re-approximation را راهی برای بهبود نتایج بدست آمده با فیبروتومی و در نتیجه تضمین ثبات طولانی مدت درمان ارتودنسی توصیف می کنند.

بر اساس گفته این نویسندگان، re-approximation انجام شده به روشی دقیق و محافظه کارانه، ثبات طولانی مدت بخش قدامی فک پایین را افزایش می دهد. با این حال، ترکیب فیبروتومی به علاوه re-approximation نمی تواند به عنوان راه حل دائمی برای همه مشکلات مرتبط با درمان در نظر گرفته شود.

فیبروتومی در ارتودنسی

استفاده از لیزر یا الکتروسرجری

استفاده از فیبروتومی برای کاهش عود پس از درمان ارتودنسی در چندین مطالعه بسیار مؤثر بوده است. با این حال، گرچه می توان این فرایند را یک فرایند غیر تهاجمی در نظر گرفت، برخی عوارض مرتبط مانند خونریزی، درد و یا ناراحتی در بیمار وجود دارند. بنابراین فرایندهای جایگزین برای بهبود این شرایط توصیف شده اند، مانند استفاده از جراحی الکتریکی و لیزر.

استفاده از لیزر برای انجام فیبروتومی نسبت به روش معمولی مزایای بی شماری دارد، زیرا در نظر گرفته می شود که با استفاده از این فناوری بیماران حداقل درد و التهاب، خونریزی اندک یا هیچ خونریزی، و احتمال اندک عفونت پس از جراحی را تجربه می کنند، زیرا لیزر ناحیه ای که قرار است درمان شود را با تابش استریل می کند.

لیزر اربیوم برای فیبروتومی (Er: YAG یا Er, Cr: YSGG) توصیه شده ترین روش است، زیرا این امکان را برای رباط های فیبر فراهم می کند تا بدون ایجاد نکروز سطحی الگوی بافتی را ایجاد کنند. لیزر دایود جایگزین دیگری برای این فرایند است؛ با این حال، می تواند باعث جدا شدن بافت، و در نتیجه کند شدن روند بهبود شود. تاکنون، تنها مطالعات حیوانی با استفاده از لیزرهای دایود برای فیبروتومی در طول دوره نگهداری پس از درمان ارتودنسی انجام شده اند. لازم به ذکر است که این نوع لیزر پرکاربردترین لیزر در کارآزمایی های بالینی برای ارزیابی اثربخشی فیبروتومی است، با در نظر گرفتن اینکه اندکی توسط دندان ها و استخوان ها جذب می شود، و به دلیل خطر کمتر آسیب بافت سخت، آن را به فرایندی ایمن تر تبدیل می کند.

می توان از لیزر Nd:YAG به عنوان یک روش مناسب برای فیبروتومی استفاده کرد زیرا درد اندکی ایجاد می کند و امکان دستکاری خوب را فراهم می کند و اجازه می دهد تا در عمق شیار استفاده شود. به طور مشابه، جذب اندک در آب و ساختارهای سخت دندانی را نشان می دهد، اما جذب بالایی در بافت های رنگدانه دار مانند هموگلوبین دارد که آن را در فرسایش هموستاتیک قسمت های نرم کارآمد می کند. این لیزر باعث کاهش فیبروبلاست ها و چسبندگی فیبرهای پریودنتال به سطح ریشه در طول فرآیند بهبودی می شود. گرچه این یک نقطه ضعف برای درمان معمول پریودنتال شناخته شده است، اما فیبروتومی برای فیبرهایی که به سطوح دندانی نچسبند مفید است.