فلوراید نوعی ماده معدنی است که به طور طبیعی در برخی مواد غذایی و آب وجود دارد. هر روز، مواد معدنی طی دو فرایند به سطح لایه مینای دندان ها افزوده می شوند و از سطح آنها کاسته می شوند که به ترتیب مینرالیزیشن مجدد (remineralization) و دمینرالیزیشن (demineralization) نامیده می شود. وقتی اسید- شکل گرفته در نتیجه فعالیت باکتری های موجود در پلاک های دندان و قند موجود در دهان- مینای دندان ها را مورد حمله قرار می دهد، مواد معدنی سطح دندان ها از بین می رود (دمینرالیزیشن).

مواد معدنی مانند فلوراید، کلسیم، و فسفات، با کمک غذاها و آبی که مصرف می شوند، دوباره به سطح دندان ها باز می گردند (مینرالیزیشن مجدد). دمینرالیزیشن خیلی زیاد بدون مینرالیزیشن مجدد کافی برای ترمیم لایه مینای دندان، منجر به پوسیدگی دندان می شود.

فلوراید با مقاوم سازی دندان در برابر حملات اسید از باکتری های پلاک دندان و قند موجود داخل دهان، به پیشگیری از پوسیدگی دندان ها کمک می کند. علاوه بر این، پوسیدگی زود هنگام را معکوس می کند. در کودکان زیر ۶ سال، فلوراید در رشد دندان های دائمی نقش دارد، و باعث می شود اسید نتواند مواد معدنی سطح دندان ها را از بین ببرد. علاوه بر این، فلوراید کمک می کند روند مینرالیزیشن مجدد با سرعت بیشتری پیش برود و نیز تولید اسید را در مراحل اولیه بیرون آمدن دندان ها، هم دندان های شیری و هم دندان های دائمی، مختل می کند.

نقش فلوراید در سلامت دندانی

نقش فلوراید در سلامت دندانی

فلوراید در چه اشکالی موجود است؟

همانطور که گفته شد، فلوراید در غذا و آب یافت می شود. علاوه بر این، با استفاده از خمیر دندان ها و دهانشویه های فلورایده، می تواند مستقیماً روی دندان ها اعمال شود. دهانشویه های حاوی فلوراید با غلظت های پایین تر به صورت OTC در دسترس هستند؛ البته غلظت آنها باید مورد تأیید دندانپزشک شما باشد.

دندانپزشک در مطب خود نیز می تواند فلوراید را به شکل ژل، فوم، یا وارنیش روی دندان ها اعمال نماید. این درمان ها حاوی فلوراید در سطوحی بالاتر از مقادیری هستند که در خمیر دندان ها و دهانشویه ها یافت می شوند. وارنیش ها مانند رنگ با فرچه روی دندان ها زده می شوند؛ فوم ها داخل تری هایی ریخته می شوند که شبیه محافظ دندان هستند، سپس به مدت یک تا چهار دقیقه روی دندان ها قرار می گیرند؛ ژل ها می توانند مانند رنگ روی دندان ها زده شوند یا با کمک محافظ دندان اعمال می شوند.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:  نکاتی برای حفظ بهداشت خوب دهان

مکمل های فلوراید نیز به شکل مایع و قرص در دسترس هستند و بیشتر توسط دندانپزشک ها و دندانپزشکان اطفال تجویز می شوند.

نقش فلوراید در سلامت دندانی

نقش فلوراید در سلامت دندانی

چه زمانی دریافت فلوراید حیاتی تر است؟

مطمئناً قرار گرفتن نوزادان و کودکان از ۶ ماه تا ۱۶ سال در معرض فلوراید بسیار مهم است. این بازه زمانی است که در طول آن، دندان های شیری و دائمی بیرون می آیند. با این حال، فلوراید برای افراد بزرگسال نیز مفید است. تحقیقات جدید نشان می دهند اعمال موضعی فلوراید- از خمیر دندان، دهانشویه ها، و فلوراید تراپی- در مبارزه با پوسیدگی به اندازه استحکام بخشیدن به دندان ها در طول رشد دندان ها مهم هستند.

بعلاوه، افرادی که دارای شرایط خاص هستند، ممکن است بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان باشند و بنابراین بیشتر از فلوراید تراپی سود می برند. این دسته شامل افراد زیر می باشند:

  • شرایط خشکی دهان: خشکی دهان که زروستومیا xerostomia نیز نامیده می شود که در نتیجه بیماری هایی مانند سندورم اسجوگرن بروز می یابد. برخی داروهای خاص (مانند داروهای آلرژی، آنتی هیستامین ها، داروهای ضد اضطراب و افسردگی، داروهای فشار خون بالا) و پرتو درمانی سر و گردن باعث می شوند دندان ها بیشتر مستعد پوسیدگی باشند. کمبود بزاق دهان باعث می شود ذرات غذا به سختی از روی دندان ها کنار بروند و اسیدها خنثی نشوند.
  • بیماری لثه: بیماری لثه که پریودنتیت نیز نامیده می شود، می تواند دندان ها و ریشه های دندان ها را بیشتر در معرض باکتری قرار دهد و موجب بالاتر رفتن احتمال پوسیدگی دندان می شود. ژینژیویت یکی از مراحل اولیه پریودنتیت است.
  • سابقه پوسیدگی مکرر: اگر هر سال یک دندان پوسیده دارید، می توانید از فلوراید اضافی بهره مند شوید.
  • وجود روکش، بریج، یا بریس ارتودنسی: این درمان ها می توانند دندان ها را در معرض خطر پوسیدگی قرار دهند، بیشتر در جاهایی که روکش ها با ساختار دندان زیرین تماس پیدا می کنند یا اطراف براکت ها و دیگر ابزارهای ارتودنسی.

از دندانپزشک خود بپرسید که آیا فلوراید اضافی برای شما هم مفید است یا خیر.

آیا مصرف فلوراید زیاد خطر هم دارد؟

فلوراید بی خطر است و زمانی کارآمد است که طبق دستور استفاده شود اما مقادی بالایر آن هم می تواند خطرناک باشد (دوز “سمی” فلوراید بر اساس وزن افراد متفاوت است). به همین دلیل، مهم است والدین با دقت روی استفاده کودک خود از محصولات حاوی فلوراید رای نظارت داشته باشند- و محصولات فلورایده را دور از دسترس کودکان خود نگه دارند، مخصوصاً کودکان زیر ۶ سال.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:  خطرات باقی ماندن طولانی مدت براکت ها روی دندان ها

نقش فلوراید در سلامت دندانی

نقش فلوراید در سلامت دندانی

علاوه بر این، فلوراید اضافی می تواند موجب بروز نقص در مینای دندان شود که می توانند یا لکه ها یا رگه های سفید رنگی باشند که به سختی قابل مشاهده هستند، تا تغییر رنگ دندان ها به قهوه ای که از نظر زیبایی نقص محسوب می شوند. این نقائص تحت عنوان فلوروزیسfluorosis  یا فلور زدگی شناخته می شوند و زمانی اتفاق می افتند که دندان ها در حال شکل گیری هستند- معمولاً در کودکان کمتر از ۶ سال.

فلوروزیس، وقتی اتفاق می افتد، معمولاً به خاطر فلورایدی است که به صورت طبیعی دریافت می شود، از جمله فلوراید موجود در آب چاه. اگر آب چاه استفاده می کنید، و از محتویات مواد معدنی (مخصوصاً فلوراید) آن نامطمئن هستید، یک نمونه از آب آن باید آزمایش شود. گرچه ایجاد لکه روی دندان ها ناشی از فلوروزیس نمی تواند با بهداشت معمول دهان و دندان پاک شود، دندانپزشک می تواند با استفاده از مواد سفید کننده یا خراش دهنده تخصصی، این لکه ها را روشن تر کند.

با این حال، به خاطر داشته باشید که با توجه به سطوح پایین فلوراید در محصولات خانگی حاوی فلوراید، خیلی دشوار است تا بتوان به سطح خطرناک آن رسید. در غیر اینصورت، اگر نگرانی یا پرسشی در خصوص مقدار فلورایدی دارید که شما یا فرزندتان دریافت می کنید، با دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک اطفال صحبت کنید.

نکات مفید مربوط به فلوراید عبارتند از:

  • مکمل های فلوراید را دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.
  • از مصرف خمیر دندان های طعم دار خودداری نمایید زیرا آنها کودک را ترغیب به قورت دادن آنها می کنند.
  • برای کودک خمیر دندان تنها به اندازه یک نخود استفاده نمایید.

 

نقش فلوراید در سلامت دندانی

نقش فلوراید در سلامت دندانی

اهمیت فلوراید در طول درمان ارتودنسی

استفاده از براکت های ثابت باعث می شود افراد به سختی بتوانند دندان های خود را تمیز نگه دارند که ممکن است منجر به بروز درد شود. درد ممکن است باعث شود مسواک زدن برای افراد دشوارتر باشد. این می تواند منجر به تشکیل پلاک های دندانی اطراف براکت هایی شود که به دندان ها متصل می شوند. اگر پلاک ها مدت زمان زیادی روی دندان ها باقی بمانند منجر به پوسیدگی دندان می شوند که به شکل لکه های سفید یا قهوه ای رنگ روی دندان ها می شوند (ضایعات دمینرالیزه شده). افرادی که به مدت ۱۸ ماه یا بیشتر از بریس ها استفاده می کنند، اگر پوسیدگی آنها باقی بماند تا پیشرفت کند، می تواند منجر به بروز حفره های دندانی شود که گاهی اوقات آنقدر بد هستند که نیاز به پر شدن دارند.

فلوراید کمک می کند دندان ها بهبود پیدا کنند، و پوسیدگی دندان ها کاهش پیدا کند. افرادی که بریس های ارتودنسی دریافت می کنند ممکن است از اشکال مختلف درمان فلوراید بهره مند شوند. مهم است به این فکر شود که فلوراید چگونه به دندان ها می رسد. آیا لازم است توسط دندانپزشک انجام شود، با خود بیمار می تواند آن را انجام دهد.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:  فوریت های دندانپزشکی

تحقیقات حاکی از این هستند که در طول درمان ارتودنسی، اعمال فلوراید در اشکال مختلف می تواند تا میزان زیادی به کاهش بروز لکه روی دندان ها یا حفره های دندانی کمک کند.

نقش فلوراید در سلامت دندانی

نقش فلوراید در سلامت دندانی

آیا افرادی که آب بطری می نوشند، از مزایای فلوراید محروم می شوند؟

گرچه هیچ مطالعه علمی وجود ندارد مبنی بر اینکه افرادی که آب معدنی بطری می خورند بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار دارند، اما انجمن دندانپزشکان آمریکا معتقد است، این افراد می توانند از تأثیرات پیشگیری از پوسیدگی فلورایده موجود در آب شرب شهری محروم شوند. این انجمن اضافه کرده است که اکثر آب های معدنی داخل بطری حاوی سطح مطلوب فلوراید نیستند، که ۷/۰ تا ۲/۱ بخش در هر میلیون است (این مقداری است که در آب شرب شهری موجود است، در جوامعی که آب فلورایده دارند). برای فهمیدن اینکه آیا آب بطری که استفاده می کنید حاوی فلوراید است یا خیر، برچسب روی بطری را چک کنید یا با شرکت تولید کننده آن تماس بگیرید.

آیا سیستم تصفیه آب خانگی روی سطح فلوراید موجود در آب شرب تأثیر می گذارد؟

مقدار فلورایدی که در آب شرب خود دریافت می کنید، به نوع سیستم تصفیه آب خانگی مورد استفاده بستگی دارد. سیستم تقطیر بخار ۱۰۰% فلوراید موجود در آب را از بین می برد. سیستم اسمزی معکوس بین ۶۵% تا ۹۵% از فلوراید را از بین می برد. از سوی دیگر، دستگاه هایی که از سختی آب می کاهند، و فیلترهای ذغال/ کربن، به طور کلی فلوراید را از بین نمی برند. یک استثناء: برخی فیلترهای کربن فعال شده حاوی آلومینیوم فعال شده هستند که می تواند بیش از ۸۰% فلوراید را حذف نماید.

اگر از سیستم تصفیه آب خانگی استفاده می کنید، حداقل سالی یک مرتبه نمونه آب مصرفی خود را برای آزمایش ببرید تا سطح فلوراید دریافتی خانواده از طریق آب تصفیه شده مشخص شود. آزمایش از طریق ادارات بهداشت عمومی محله یا منطقه و نیز آزمایشگاه های خصوصی. بعلاوه، با شرکت تولید کننده محصول چک کنید یا اطلاعاتی که با خرید سیستم تصفیه آب دریافت کرده اید را مطالعه کنید تا از تأثیر محصول روی فلوراید موجود در آب خانگی خود مطلع شوید.

از کجا می توان متوجه شد چقدر فلوراید در آب شیر منزل وجود دارد؟

برای متوجه شدن اینکه چقدر فلوراید در شیر آب وجود دارد، از دندانپزشک منطقه خود سؤال بپرسید، با اداره بهداشت منطقه یا اداره آب منطقه خود تماس بگیرید. اطلاعات موجود برای تماس گرفتن با اداره آب منطقه روی قبض آب شما درج شده اند. از دفترچه تلفن و اینترنت هم می توانید کمک بگیرید.