انواع ابزارهای ارتودنسی (بخش سوم)

انواع ابزارهای ارتودنسی

هدگیر معکوس

هدگیر معکوس یکی از ابزارهای درمان ارتودنسی است و در بیمارانی استفاده می‌شود که فک بالای آنها نسبت به فک پایین عقب‌تر از حد معمول است که در اصطلاح دندانپزشکی به این وضعیت “آندربایت” یا مال اکلوژن کلاس ۳ گفته می‌شود. این ابزار کمک می‌کند فک بالا به تدریج رو به جلو جابجا شود. از آنجا که در سنین پایین اسکلت بیمار هنوز محکم نشده است، استفاده از این ابزار در این سنین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در غیر اینصورت، بیمار در آینده نیاز به جراحی فک خواهد داشت.

انواع ابزارهای ارتودنسی

رابر بند یا بندهای کشی

گاهی اوقات استفاده از بریس به تنهایی می‌تواند در برطرف نمودن مشکلات ارتودنسی موثر باشد، اما در برخی موارد ارتودنتیست برای دستیابی به نتایج بهتر، استفاده از رابر بند را ضروری می‌داند. وظیفه‌ی مهمی که این ابزارها دارند اعمال فشار بیشتر روی دندان‌ها است تا کمک کند در محل درست خود قرار بگیرند. رابر بندها یا الاستیک‌ها بسیار ظریف هستند و در رنگ‌های مختلفی وجود دارند.

رابر بند در درمان ارتودنسی دو کاربرد دارد. یکی اینکه به عنوان لیگاتور به دور هر براکت پیچانده می‌شود تا سیم کمانی را در جای خود نگه دارند، که در همه‌ی براکت‌ها کاربرد دارد. در این حالت در جای خود باقی می‌مانند و تنها توسط ارتودنتیست تنظیم می‌شوند.

استفاده‌ی دیگر آن متصل شدن به دو قوس دندانی بالا و پایین است و هدف آن رفع مشکل بایت و نحوه‌ی قرارگیری دندان‌ها است. همکاری بیمار در استفاده از آنها نقش مهمی در موفقیت درمان خواهد داشت.

انواع ابزارهای ارتودنسی

جداکننده یا سپراتور

برخی از ارتودنتیست‌ها بین مولرهای عقب از بندهایی استفاده می‌کنند که هم دندان را حمایت می‌کنند و هم به ارتودنتیست امکان می‌دهند به راحتی ابزارهای دیگر، ازقبیل بندهای ارتودنسی، را استفاده نمایند. بندها الزاما حلقه‌های فلزی هستند که به طور کامل به دور دندان‌ها پیچانده می‌شوند. از آنجا که بین دندان‌های اکثر افراد فاصله وجود ندارند، بدون وجود فاصله، قرار دادن بندهای ارتودنسی بسیار دشوار و تقریبا غیر ممکن است. از سوی دیگر درد زیادی برای بیمار به همراه خواهد داشت. بنابراین، یکی از نخستین گام‌ها در فرایند قرار دادن بریس‌ها روی دندان‌ها، استفاده از جداکننده است تا بین دندان‌ها اندکی فاصله ایجاد نماید. شاید در ابتدا بیمار اندکی درد یا فشار در دندان‌های خود احساس کند که ناشی از فشرده شدن جداکننده وسط دندان‌ها است. گاهی اوقات ممکن است بیمار حتی در لثه‌ی خود نیز این فشار را احساس کند که ظرف یک تا دو دقیقه برطرف خواهد شد. ۵ تا ۱۰ روز پس از قرار گرفتن جداکننده درمان ارتودنسی آغاز خواهد شد.

تا زمانی که جداکننده بین دندان‌ها قرار دارد، بیمار باید سعی کند از خوردن غذاهای چسبناک یا جویدنی خودداری کند زیرا ممکن است جدا کننده از بین دندان‌ها بیرون بیاید.

انواع ابزارهای ارتودنسی

خار زبان

خار زبان ابزاری است که برای ترک عادت مکیدن انگشت یا فشردن زبان به پشت دندان‌ها مورد استفاده می‌گیرد. این عادت‌ها منجر به بروز اپن بایت قدامی می‌شوند. شرایطی که در آن، با قرار گرفتن دندان‌ها روی یکدیگر، دندان‌های جلوی دو فک بالا و پایین به یکدیگر نزدیک نمی‌شوند و در برخی موارد فشار ناشی از مکیدن انگشت یا زبان رشد این دندان‌ها را متوقف می‌کند. خار زبان سیم‌های خار-مانند فلزی کوچکی هستند که روی سطح زبانی دندان‌های جلویی فک پایین قرار میگیرند و مانع فشردن انگشت یا زبان روی آنها می‌شوند، از این طریق با تقویت رشد دندان‌های جلو، اپن بایت برطرف خواهد شد.

خار زبان‌ها به دو شکل وجود دارند. یا به صورتی تکی روی هر دندان متصل می‌شوند، یا به یک سیم کمانی وصل هستند که به مولرهای اول متصل می‌شوند.

تا زمانی که بیمار عادت مکیدن انگشت را ترک نکند، ابزار در دهان باقی می‌ماند.

انواع ابزارهای ارتودنسی

توربو براکت یا نگین توربو

توربو براکت‌ها نگین‌های فلزی یا پلاستیکی هستند که روی سطح زبانی دندان‌های جلو یا مولرهای عقب قرار داده می‌شوند تا از بسته شدن کامل دندان‌ها جلوگیری نمایند. زمانی که بریس‌های فک بالا و پایین به طور همزمان روی دندان‌ها قرار داده می‌شوند، در بسیاری از موارد، دندان‌های فک بالا با بریس‌های فک پایین برخورد دارند. این مسئله برای بیمار آزاردهنده خواهد بود، بعلاوه مانع اصلاح وضعیت قرارگیری دندان‌های فک پایین خواهد شد. برای جلوگیری از این مشکل از توربو براکت‌ها استفاده می‌شود تا به عنوان سرعت گیر عمل کرده و مانع بسته شدن کامل بایت در بیمار شوند. این ابزارها موقتی هستند و ارتودنتیست به سادگی آنها را نصب کرده و برمی‌دارد. از آنجا که ممکن است حین غذا خوردن برای بیمار اندکی مشکل ایجاد کنند، توصیه‌ی ما این است تا زمانی که این براکت‌ها روی دندان‌ها هستند غذای نرم بخورید.

نکات اصلی که حین استفاده از توربو براکت‌ها باید رعایت شوند:

• تا زمانی که توربو براکت‌ها روی دندان‌ها هستند از انجام ورزش‌های سنگین مانند فوتبال یا کشتی خودداری نمایید.
• از فشردن یا ساییدن دندان‌ها روی توربو براکت‌ها جدا خودداری کنید.

انواع ابزارهای ارتودنسی

سیم کمانی utility

سیم کمانی utility یکی دیگر از ابزراهایی است که طی مراحل مختلف درمان ارتودنسی استفاده‌های متعددی دارد. . سیم کمانی utility از جنس استیل ضد زنگ (stainless) است. تفاوتی که این ابزار با سیم کمانی معمولی دارد این است که به جای اصلاح وضعیت همه‌ی دندان‌ها، تمرکز این ابزار روی تعدادی از دندان‌هاست که صاف و مرتب نیستند. از طرفی برای قرار دادن بریس‌ها روی دندان‌ها نیاز است فضای کافی وجود داشته باشد تا بتوان مشکلات بایت را برطرف نمود. سیم کمانی با قرار گرفتن روی قوس دندانی بالا و پایین قادر است این فضا را ایجاد نماید. بعلاوه می‌تواند قوس دندانی را هم سطح نماید، دندان‌های مولر را صاف کند، دندان‌های جلو را رو به داخل حرکت دهد و فاصله‌ی دندان‌های نیش و پرمولر را تنظیم نماید.