از دست دادن زود هنگام دندان شیری

اگر دندان شیری زودتر از موعد کشیده شود، چه میشود؟

افتادن دندان شیری فرایند طبیعی است که برای تکامل دندان بندی در انسان لازم می‌باشد. بیشتر کودکان این مرحله را بدون مشکل پشت سر می‌گذارد اما برخی از کودکان ممکن است دچار مشکلاتی مانند از دست دادن زود هنگام دندان شیری، دیر افتادن و یا نیفتادن دندان شیری و یا رویش دندان دائمی در پشت دندان شیری شوند. از دست دادن زود هنگام دندان شیری به این معنی است که دندان شیری زودتر از زمانی که باید، از دست میرود که معمولاً علت آن پوسیدگی دندان است.

از دست دادن زود هنگام دندان شیری

اهمیت حفظ دندان شیری

دندان‌های شیری وظایف مهمی بر عهده دارند و به همین علت بدن برای رشد آنها انرژی صرف می‌کند. اگر چه دندان‌های شیری تنها چند سال در دهان باقی می‌مانند اما نباید تا زمانی که دندان‌های دائمی به جای آنها بیرون میزند، کشیده شده و یا بیفتند. چرا که در همین مدت کوتاه کارهای مهمی برای رشد و تکامل کودک انجام دهند:

• امکان جویدن غذا و تغذیه مناسب را فراهم می آورند. جویدن غذا در دهان اولین مرحله گوارش است. همچنین در صورتی که کودک یک یا چند دندان شیری نداشته باشد رژیم غذایی او بسیار محدود شده و نمیتواند غذاها را به درستی بجود. به این ترتیب ممکن است رشد کودک با اختلال مواجه شود.
• وجود دندانهای شیری برای رشد ساختار صورت و زیبایی اهمیت دارد.
• بدون وجود دندانها الگوی صحبت کردن صحیح ایجاد نمیشود و کودک نمیتواند به درستی واژه ها را تلفظ نماید.
• دندانهای شیری در رشد فک نقش دارند و در صورتی که نباشند رشد فک با اختلال مواجه شده و ممکن است نامتقارن شود.
• وجود دندانهای شیری باعث حفظ فضای قوس دندانی و استخوان فک میشود تا در آینده به جای آنها دندانهای دائمی بیرون بزند. در صورتی که دندان شیری زودتر بیفتد، جای آن توسط دندانهای مجاور اشغال شده و حتی ممکن است قوس دندانی به اندازه کافی بزرگ نشود.
• وجود دندانهای شیری برای هدایت دندانهای دائمی به جایگاه مناسب لازم است.
• کودک رعایت بهداشت دهان را با دندانهای شیری می آموزد تا بتواند دندانهای دائمی را به شکل مناسب خفظ نماید.

عوارض کشیدن

• در صورتی که دندان شیری به علت ضربه و جراحت و یا پوسیدگی گسترده خیلی زودتر از زمان طبیعی خود از دست برود، خیلی زود جای خالی آن توسط دندانهای دیگر اشغال میشود. به این ترتیب دندانهای مجاور کج شده و انحراف پیدا میکنند. برای صاف و مرتب کردن دندانها باید درمان ارتودنسی انجام شود.

شکل- به علت کشیدن زود هنگام دندان شیری، فضایی که باید برای بیرون زدن دندان دائمی حفظ میشد (دندانی که با فلش سفید رنگ به آن اشاره شده است)، توسط دندان مجاور گرفته شده در نتیجه دندان دائمی از محل نامناسبی بیرون زده است.

• از طرفی از آنجایی که جای خالی دندان از دست رفته پر شده است، دندان دائمی زیر آن نمیتواند بیرون بزند. بنابراین ممکن است تنها بخشی از آن بیرون زده (نیمه نهفته) و یا به طور کامل در زیر لثه گیر کند (نهفته). برای بیرون کشیدن دندان دائمی نهفته در زیر لثه باید ابتدا با درمان ارتودنسی فضای لازم برای آن ایجاد شده و سپس با کمک براکت یا مینی ایمپلنت به بیرون کشیدن دندان و جایگری آن در موقعیت درست، کمک شود.

شکل- به علت خالی ماندن جای دندان شیری، دندان مجاور به سمت جای خالی کج شده و در نتیجه دندان دائمی زیر آن دیگر نمیتواند از لثه بیرون بزند در نتیجه در زیر لثه می ماند (نهفتگی دندان).

• گاهی اوقات نیز به علت کمبود جا ممکن است دندان دائمی در جهت نامناسب یا از جای نامناسبی (برای مثال از سقف دهان یا خارج از قوس دندانی) بیرون بزند.

شکل- از دست دادن زود هنگام دندان شیری و در نیامدن دندان دائمی جایگزین آن باعث شده فضا توسط دندانهای دیگر اشغال شده و از بین برود.

شکل- در تصویر بالا در سمت چپ قوس دندانی در حد فاصل بین دو دندان عقبی و جلویی ، دو دندان آسیاب شیری (با روکش نقره ای) قرار گرفته اند در حالی که در سمت راست قوس دندانی به علت عدم وجود دندان شیری (یا فضا نگهدار) در حد فاصل بین این دو دندان عقبی و جلویی، فضا کاهش یافته و تنها برای بیرون زدن یک دندان جا باقی مانده است.

• کج شدن دندانهای مجاور و همچنین نیمه نهفته شدن دندان دائمی جایگزین دندان شیری از دست رفته، باعث میشود ذرات غذا به راحتی در بین دندانها گیر کرده و باعث تجمع پلاک و باکتریها در این ناحیه و در نتیجه شروع فرایند پوسیدگی و کرم خوردگی شوند.
• هنگامی که دندان شیری کودک زودتر از هم سن و سالانش می افتد، ممکن است کودک مورد توجه یا تمسخر دوستان خود واقع شده و اعتماد به نفس خود را از دست بدهد.
• در مدتی که دندان شیری لق شده و جا به جا میشود ممکن است کودک به علت دردناک شدن آن یا ترس از بلعیدن آن دچار دلهره و نگرانی شوند.
• ممکن است تلفظ اصوات و واژه ها دچار مشکل شود.

از دست دادن زود هنگام دندان شیری

بهترین کار برای پیشگیری از عوارض ناشی از کشیدن زود هنگام دندان شیری، حفظ سلامت دهان و چکاپهای منظم دندانپزشکی است. در صورتی که دندان شیری کشیده شده در حالی که هنوز مدت زیادی تا در آمدن دندان دائمی باقی مانده است، باید از فضا نگهدار یا فضا گیر استفاده شود تا جلوی بسیاری از عوارض ذکر شده گرفته شود.