در این نوشته می خوانید:
پس از ماه‌ها تحمل شرایط درمان ارتودنسی و سیم کشی دندانها می‌توانید براکت را درآورده و از زیبایی لبخند خود لذت ببرید. زیبایی لبخند و بهبود عملکرد دندانها پاداشی است که مستحق آن هستید که تمام طول عمر از آن بهره ببرید. اما متأسفانه به دلایل گوناگون انتظار ثابت ماندن نتایج درمان ارتودنسی در تمام طول عمر واقع بینانه نیست.
جلوگیری از تغییر موقعیت دندانها پس از ارتودنسی
افزایش سن و تغییرات فرآیند پیری
پیش از هر چیز باید بدانید همیشه احتمال تغییرات اندک وجود دارد و جلوگیری از تمام تغییرات اجتناب ناپذیر است و حتی شاید بسیاری از این تغییرات سازگار و متناسب با فرایند پیری باشند. تمامی بدن و به خصوص صورت، در مراحل مختلف زندگی تغییرات زیادی دارد. ممکن است این تغییرات در تمام افراد هم‌زمان و در یک سن مشخص رخ ندهد اما رخداد آنها طبیعی و غیر قابل اجتناب است. برای مثال با افزایش سن بیشتر افراد باید انتظار تغییر وضعیت موها از جمله تغییر رنگ (سفید یا خاکستری شدن)، ریزش مو و کم پشت شدن آنها، تغییرات پوست مانند ایجاد چین و چروک و کاهش حجم چربی، تغییر بینایی، تغییر انعطاف پذیری، مشکلات کمر و غیره را داشته باشند اما افراد کمی انتظار دارند این تغییرات در دهان و دندان بندی و لبخند آنها نیز اتفاق بیفتد چرا که چندان توجهی به آن نمی‌کنند. این تغییرات نرمال در تمام افراد اعم از آنهایی که درمان ارتودنسی انجام داده اند و آنهایی که تحت درمان نبوده اند اتفاق می‌افتد.
شکل- اتصال دندان به استخوان پیرامون به واسطه رشته هایی به نام رباط پریودنتال (رشته های نارنجی رنگ در شکل بالا) صورت میگیرد.
تثبیت دندانها و توازن نیروها
دندانها به استخوان فک جوش نخورده اند بلکه از طریق رشته هایی به نام رباط پریودنتال به آن وصل شده اند. دندانها بخشی از سیستم پیچیده جویدن هستند که فرآیندی پویا و متغیر است. دندانها دائماً به نیروهایی که به آنها وارد میشود واکنش نشان می‌دهند بنابراین همیشه اندکی حرکات جزئی دارند. در واقع مکانیزم حرکت دندانها در درمان ارتودنسی بر همین اساس پایه گذاری شده است. به همین علت در سیم کشی دندانها نمی‌توان دندان‌های پروتزی مانند ایمپلنت را حرکت داد بلکه تنها دندان‌های طبیعی که می‌توانند به نیروها واکنش نشان دهند، قابلیت حرکت به سمت موقعیت مطلوب دارند.
خواه درمان ارتودنسی انجام داده باشید یا خیر، ثبات موقعیت دندانها بستگی زیادی به تأثیر محیط عضلانی که آنها را احاطه کرده است (مانند زبان، لبها، گونه، عضلات جویدن و غیره) دارد. دندانها تحت این نیروها حرکت می‌کنند. هر نیرویی که به مدت طولانی و پیوسته به دندانها وارد شود می‌تواند آنها را حرکت دهد. به همین علت در ارتودنسی دندانها سیم کشی می‌شوند تا به موقعیت بهتری انتقال داده شوند و بایت اصلاح شود.
در صورتی که دندانها حرکت کنند، به این معنی است که نیرویی بر آنها وارد میشود. این نیرو ممکن است از منشاهای متفاوتی اعمال شود.
نیروهای خارجی که بر دندانها وارد می‌شوند با شدت‌های متفاوت و در جهات متفاوت اعمال می‌شوند. به همین علت همیشه نمی‌توان آنها را پیش بینی یا کنترل کرد تا جلوی تأثیر آنها بر دندانها را گرفت. برای مثال نیرویی که از سمت عضلات صورت، نیروهای جویدن غذا، زبان و لبها وارد میشود همگی می‌توانند بر موقعیت دندان تأثیر بگذارند در حالی که ممکن است چندان قابل پیشذ‌بینی نباشند.
جلوگیری از تغییر موقعیت دندانها پس از ارتودنسی
چگونه می‌توان از برگشت درمان ارتودنسی جلوگیری نمود؟
حفظ نتایج درمان پس از ارتودنسی بر کنترل نیروهایی که به دندانها وارد می‌شوند تمرکز دارد اما ممکن است همیشه در شناسایی نیروها و خنثی سازی آنها موفق نباشد. حتی در صورتی که در پایان فرایند سیم کشی دندانها، وضعیت جفت شدن آنها بر یکدیگر مناسب یا ایده آل باشد ،باید به خاطر داشته باشید که دندانها دائماً تحت تأثیر نیروهای متعدد قرار دارند. به همین علت برای جلوگیری از تغییر موقعیت دندانها باید مدتی از نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر استفاده کنید.
از طرفی جدا از فرایند پیری، برخی از تغییراتی که در طی درمان ارتودنسی و به خصوص موارد ناهمراستایی و کجی شدید دندانها ایجاد میشود تا دندانها در موقعیت بهتر قرار بگیرند، تا مدتی هنوز کاملاً تثبیت نشده و این دندانها به بازگشت به موقعیت قبلی تمایل دارند. چرخش‌های شدید و هم‌پوشانی زیاد دندان‌های جلویی پایینی شایع‌ترین نمونه‌ها در این زمینه هستند.
شکل- در حالی که زبان به دندانها نیرو وارد کرده و آنها را از جای خود میراند، نگهدارنده ارتودنسی نیرو را خنثی کرده و مانع حرکت دندانها میشود.
همچنین در بسیاری از موارد عادات دهانی بدی مانند مکیدن انگشت یا فشار دادن زبان دندان‌های جلویی می‌تواند دوباره دندانها را از جای خود براند. عضلات اطراف دهان تأثیر زیادی در موقعیت دندانها می‌گذارند. این نیرو نیز می‌تواند باعث موقعیت تغییر دندان بندی شود. به دلایل گفته شده، افرادی که درمان ارتودنسی انجام می‌دهند باید حداقل به مدت یک یا چند سال از نگهدارنده ارتودنسی استفاده کنند تا دندان‌هایشان در موقعیت جدید تثبیت شود.
توجه داشته باشید پس از این که استفاده از ریتینر متوقف شد حتی در صورتی که چند سال آن را استفاده کرده باشید، باز این احتمال وجود دارد و حتی شاید بتوان گفت کاملاً نرمال است که پس از در آوردن آن اندکی ریلاپس یا بازگشت در موقعیت دندانها مشاهده کنید. در صورتی که در دوره استفاده از نگهدارنده ارتودنسی همکاری خوبی داشته باشید احتمال این بازگشت دندانها و میزان آن به حداقل می‌رسد. اگر متوجه تغییرات زیادی در موقعیت دندانها پس از درمان ارتودنسی شدید، به ارتودنتیست مراجعه کنید.
دوران درمان با نگهدارنده ارتودنسی
هدف از مرحله حفظ نتایج ارتودنسی به حداقل رساندن حرکات ناخواسته دندان و حفظ اصلاحاتی است که با براکت و سایر وسیله های ارتودنسی ایجاد شده است. اگر چه حساس‌ترین دوره حفظ نتایج ارتودنسی چند ماه تا یکسال پس از پایان درمان با براکت است، اما اغلب ریتینر به مدت بسیار طولانی تری استفاده میشود. حتی در برخی موارد ممکن است استفاده از آن به صورت مادام العمر توصیه شود.
رعایت دقیق دستورات ارتودنتیست برای استفاده از ریتینر بخصوص در یک سال اول اهمیت بسیار زیادی دارد. هر گونه اهمال و غفلت در استفاده از نگهدارنده می‌تواند منجر به تغییرات ناخواسته و نامطلوب دندانها شود. به طور کلی مدت زمان استفاده از نگهدارنده غیر ثابت ظرف ۱۸ تا ۳۰ ماه کاهش پیدا میکند اما در مورد نگهدارنده ثابت ممکن است تا چند سال به صورت ۲۴ ساعته در دهان بماند.
ثبت ديدگاه