کراس بایت چیست؟

کراس بایت شکلی از مال اکلوژن ها یا کج بودن بایت است که زمانی اتفاق می افتد که بایت سالم تحریف شده است و دندان ها آنطور که باید روی یکدیگر قرار نمی گیرند. در بایت صحیح، دندان های فک بالا تا حدی دندان های فک پایین را در بر می گیرند. کراس بایت حالتی است که در آن وقتی دهان بسته می شود، یک یا تعدادی از دندان های فک بالا پشت دندان های فک پایین قرار می گیرند، یا بالعکس، دندان های فک پایین روی دندان های فک بالا همپوشانی دارند. در اصطلاح ارتودنسی کراس بایت به عدم تناسب در ارتباط باکال-لینگوال دندان های بالا و پایین گفته می شود.

کراس بایت

انواع کراس بایت

کراس بایت باکال

در این نوع کراس بایت، هنگام بسته شدن دهان، کاسپ های باکال دندان های فک پایین روی کاسپ های باکال دندان های فک پایین به صورت باکال قرار می گیرند (به جای آنکه کاسپ های باکال دندان های فک بالا روی کاسپ های باکال دندان های فک پایین به صورت باکال قرار بگیرند).

کراس بایت

کراس بایت لینگوال

در این نوع کراس بایت، هنگام بسته شدن دهان، کاسپ های باکال دندان های فک پایین روی کاسپ های لینگوال دندان های فک بالا به صورت لینگوال قرار می گیرند هر دو کاسپ دندان های فک بالا در قسمت خارجی کاسپ های دندان های فک پایین قرار می گیرند (در حالی که تنها یکی از کاسپ های (باکال) دندان های فک بالا باید به صورت باکال قرار بگیرد.).

کراس بایت

جابجا شدن بایت

در این نوع کراس بایت، هنگام بسته شدن از حالت استراحت، مندیبل از مسیر خود و رو به راست یا چپ ، و یا رو به جلو منحرف می شود.

انواع کراس بایت

کراس بایت قدامی

کراس بایت قدامی زمانی بوجود می آید که یک یا چند دندان از دندان های جلوی فک بالا به جای آنکه جلوی دندان های مقابل فک پایین قرار بگیرند، پشت آنها قرار می گیرند.

کراس بایت

معمولاً کراس بایت های قدامی با تغییر محل هنگام بستن دهان همراه هستند.

کراس بایت خلفی

کراس بایت های منطقه دندان های پرمولر و مولر که تنها یک یا دو دندان یا یک بخش باکال را شامل می شوندمی توانند به قرار زیر دسته بندی شوند:

کراس بایت باکال یک طرفه با جابجایی

این نوع کراس بایت می تواند تنها یک یا دو دندان در هر یک چهارم قوس دندانی، یا کل یک قسمت باکال را تحت تأثیر قرار دهد. وقتی تنها یک دندان تحت تأثیر قرار می گیرد، معمولاً به خاطر جابجایی و انحراف یک یا هر دو دندان از کل قوس دندانی، مشکل بوجود می آید و منجر به منحرف شدن تماس حین بسته شدن دهان می شود.

وقتی کل دندان های بخش باکال درگیر کراس بایت می شوند، معمولاً به این علت است که عرض قوس دندانی ماگزیلا به اندازه قوس دندانی مندیبل است که باعث می شود دندان ها کاسپ روی کاسپ قرار بگیرند. برای راحتی بیشتر و برخورد بهتر کاسپ ها، بیمار دندان های خود را به چپ یا راست منحرف کند.

معمولاً به سختی می توان جابجایی حین بستن دهان را تشخیص داد زیرا بیمار خیلی زود یاد می گیرد تا دندان های خود را در مسیر درست روی یکدیگر بگذارد. این نوع کراس بایت معمولاً با منحرف شدن خط وسط در قوس دندانی پایین در مسیر انحرافی جابجا شدن مندیبل همراه خواهد بود.

کراس بایت باکال یک طرفه بدون جابجایی

این دسته کراس بایت کمتر شایع است و می تواند در نتیجه عدم هماهنگی دو یا چند دندان روبرو در طول بیرون آمدن اتفاق بیفتد، اما هر چه تعداد دندان های درگیر بیشتر باشد، احتمال اسکلتی بودن کراس بایت بیشتر خواهد بود.

کراس بایت باکال دو طرفه

کراس بایت دو طرفه بیشتر با عدم هماهنگی اسکلتی، خواه در ابعاد قدامی- خلفی یا بالعکس، یا در هر دو همراه است.

کراس بایت لینگوال یک طرفه

این نوع کراس بایت عموماً در نتیجه جابجایی تک دندان ها بواسطه فشردگی و نامرتبی دندان ها یا باقی ماندن یک دندان شیری بوجود می آید.

کراس بایت لینگوال دو طرفه

باز هم این نوع کراس بایت عموماً با عدم هماهنگی اسکلتی، اغلب مال اکلوژن کلاس ۲ با جلو آمدگی زیاد قوس دندانی بالا نسبت به فک پایین همراه است، به گونه ای که دندان های باکال فک پایین با دندان های قوس بالا برخورد داشته باشند.

علل بروز کراس بایت

عوامل متعددی هستند که به تنهایی یا همراه عوامل دیگر می توانند منجر به بروز و بدتر شدن کراس بایت شوند.

در اکثر موارد، کراس بایت موروثی است- اگر فردی در بین اعضای خانواده شما بایت کج داشته باشد، باید برای چکاپ به ارتودنتیست مراجعه کنید تا سلامت دندان های شما را مورد بررسی قرار دهد. از سوی دیگر، کراس بایت ها می توانند در موقعیت های خاص بوجود بیایند. اگر روند بیرون آمدن دندان های دائمی قبل از افتادن همه دندان های شیری آغاز شود، ممکن است فضای کافی برای درست قرار گرفتن آنها وجود نداشته باشد تا در مسیر صحیح رشد کنند و منجر به بروز مال اکلوژن می شود. علاوه بر این، مال اکلوژن می تواند نتیجه غیر عادی بودن اندازه فک ها یا قرار گیری غیر عادی آنها باشد.

علل موضعی

شایع ترین علت موضعی بروز کراس بایت فشردگی و نامرتبی یک یا دو دندان است که از قوس دندانی منحرف شده اند. به عنوان مثال، کراس بایت دندان های جلوی لترال فک بالا در نتیجه فقدان فضا بین دندان های جلوی وسطی فک بالا و دندان های نیش اتفاق می افتد، که به دندان های جلوی لترال فشار وارد می کنند تا به صورت پالاتال بیرون بیایند و نسبت به دندان های مقابل موقعیت لینگوال- اکلوزال داشته باشند.

از دست رفتن زود هنگام دندان های مولر دوم شیری در کودکی که فشردگی دندان دارد، ممکن است منجر به جابجا شدن رو به جلوی دندان های مولر اول دائمی شود و دندان های پرمولر دوم به صورت پالاتال بیرون بیایند. علاوه بر این، باقی ماندن دندان های شیری می تواند در روند دندان های دائمی جایگزین اختلال بوجود بیاورد و منجر به بروز کراس بایت شود.

عوامل اسکلتی

به طور کلی، هر چه تعداد دندان ها در کراس بایت بیشتر باشد، عوامل اسکلتی دخیل در بروز آن بیشتر نقش دارند. کراس بایت در بخش های باکال ممکن است تنها در نتیجه عدم تناسب در عرض نسبی قوس های دندانی، یا عدم تناسب قدامی-خلفی بوجود بیاید، که باعث می شود یک قسمت یک قوس دندانی عریض تر باشد در حالی که روی قسمت باریک تری از فک مقابل قرار می گیرد. به این دلیل، کراس بایت های باکال کل دندان های باکال اساساً بیشتر با مال اکلوژن های کلاس ۳ همراه هستند، و کراس بایت های لینگوال با مال اکلوژن های کلاس ۲ همراه هستند. کراس بایت های قدامی با الگوی اسکلتی کلاس ۳ همراه است.

کراس بایت

عوامل مربوط به بافت نرم

کراس بایت خلفی اغلب با عادت مکیدن انگشت همراه است، زیرا زبان نسبت به موقعیت معمول خود پایین می آید و فشار منفی داخل دهان بوجود می آید.

موارد نادر

این شامل شکاف کام و لب می شود، حالتی که در آن رشد عرضی قوس دندانی بالا با وجود اسکار در بافت شکاف ترمیم شده محدود می شود. آسیب به مفاصل فکی- گیجگاهی می تواند منجر به محدودیت رشد مندیبل از یک سمت، و به عدم تقارن ختم خواهد شد.

مهم نیست کراس بایت به چه علتی بروز پیدا کرده است یا از کدام نوع است، در هر صورت می تواند منجر به بروز ناراحتی و یک دسته نگرانی های سلامتی مانند درد فک، تحلیل لثه ها، و لق شدن دندان ها شود. در طولانی مدت، درست مانند هر مال اکلوژن دیگری، کراس بایت می تواند منجر به لب پر شدن دندان ها به شکلی خاص، حساسیت، و ساییدگی غیر همسطح مینای دندان ها شود.

بعلاوه، اگر دندان ها به شکلی صحیح بسته نشوند، ماهیچه های صورت به طور یکسان درگیر نخواهند شد، و باعث کشیدگی، درد گردن، یا حتی سر درد خواهد. اگر بخواهیم از نظر زیبایی صحبت کنیم هم، کراس بایت می تواند علت پنهان عدم تقارن اجزاء صورت باشد، که می تواند اعتماد به نفس شما را بگیرد.

درست مانند هر مال اکلوژن دیگری، کراس بایت قابل درمان است. هر چه کراس بایت زودتر درمان شود، احتمال پیشرفت هر گونه مشکلات ارتودنتیک یا دندانی مرتبط با آن کاهش خواهد یافت.

کراس بایت

کراس بایت چه خطراتی می تواند داشته باشد؟

در صورتی کراس بایت بدون درمان باقی بماند، می تواند منجر به بروز مشکلات عدیده ای برای سلامت شود. بیمارانی که کراس بایت دارند علاوه بر رنج بردن از مشکلات دندانی، مانند دندان قروچه (ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر) ساییدگی غیر عادی مینای دندان ها، و لق شدن دندان ها، از سر درد و کشیدگی ماهیچه ها شکایت دارند که ناشی از فشار غیر عادی است که به فک ها وارد می شود. در موارد وخیم تر، کراس بایت می تواند روی رشد فک و صورت تأثیر بگذارد.

بعلاوه، بایت کج می تواند تأثیراتی ماندگار بگذارد و تا جایی پیشرفت کند که به یک انحراف دائمی در استخوان ها و جمجمه در ناحیه صورت، مشکلات گفتاری، و ظاهر نامتوازن صورت شود.

کراس بایت

درمان کراس بایت

اگر فکر می کنید کراس بایت دارید، لازم است به ارتودنتیست مراجعه نمایید. کراس بایت ها معمولاً با کمک بریس های ارتودنسی برای صاف کردن دندان های کج و تنظیم نحوه قرار گیری آنها اصلاح می شود. بریس های سرامیکی، فلزی، شفاف، یا حتی متحرک ارتودنسی در اشکال مختلف وجود دارند تا متناسب با سبک های مختلف زندگی و نیازهای دندانی افراد باشند. براکت ها و سیم های ساده ارتودنسی با اعمال مقدار صحیح نیرو، برای فشار دادن دندان ها، می توانند کراس بایت را اصلاح نمایند تا لبخندی سالم و جذابتر حاصل شود.

درمان کراس بایت در کودکان

کودکانی که کراس بایت دارند باید درمان خود را از سنین پایین آغاز کنند تا شانس اصلاح کامل و پرهیز از هر گونه انحراف در بایت را افزایش داد. وقتی فک های بیماران هنوز در حال رشد است، ارتودنتیست ها می توانند خیلی زود مداخله کنند تا روند رشد را کنترل نمایند و آنرا در مسیر درست هدایت کنند. بنابراین، اکثر ارتودنتیست ها توصیه می کنند حتی قبل از بیرون آمدن همه دندان های دائمی کراس بایت اصلاح و درمان شود.

اگر درمان کراس بایت در کودکی انجام نشود و به به سنین بالاتر موکول شود، ممکن است منجر به بروز دردهای شدید در مفاصل فک و ماهیچه های حمایت کننده آن شود. در نتیجه، حتی احساسات ساده مانند باز و بسته کردن دهان هنگام غذا خوردن نیز ممکن است محدود شوند و منجر به بروز ناراحتی شدید شوند.

درمان کراس بایت در افراد بزرگسال

گرچه اصلاح و ترمیم کراس بایت وقتی دندان ها و فک ها هنوز در حال رشد هستند ممکن است سریع تر و با پیچیدگی کمتر انجام شود، اما تعداد زیادی از افراد بزرگسال با مال اکلوژن خفیف و متوسط ممکن است با بریس های ارتودنسی از شر مشکل خود رها شوند. در برخی موارد، ممکن است جراحی بخشی از طرح درمان باشد.

اکثر ارتودنتیست ها چندین گزینه درمانی ارائه خواهند داد که شامل بریس های ارتودنسی برای جابجا کردن دندان ها به محل درست، اکسپندر برای وسیع کردن فک ها، و الاینرها.

زیر ماسک کراس بایت جزئی ممکن است مشکلات دندانی و ارتودنتیک طولانی پنهان شوند. درمان یک بایت مشکل دار چیزی بیشتر از سرمایه گذاری برای سلامت دهان است؛ این مسئله به سلامت عمومی شما مربوط می شود و برداشتن گام هایی برای پیشگیری از پیچیدگی های بیشتر. دندان های سالم و مرتب نه تنها می توانند به بالا رفتن اعتماد به نفس کمک کنند، بلکه طعم زندگی را برای شما خوشایندتر خواهند کرد.