درمان ارتودنسی در بیماران دیابتی – بخش اول

در سراسر دنیا، سالانه میلیون ها نفر مبتلا به دیابت تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند. گرچه این درمان عموماً برای بیماران جوان و سالم انجام می شود و معمول ترین سن برای این درمان ۱۲ تا ۱۵ سال است، اما اخیراً آمارها نشان می دهند تعداد افراد مسن تری که تحت درمان های ارتودنسی قرار می گیرند رو به افزایش است. افزایش سن بیماران باعث شد به همان نسبت تعداد بیماران مبتلا به بیماری های سیستمیک، مخصوصاً افراد مبتلا به دیابت، که به ارتودنتیست ها مراجعه می کنند نیز افزایش پیدا کند.

این باعث شد لازم باشد دندانپزشک پیگیر ابتلای بیمار به دیابت و علائم اولیه آن، مخصوصاً در دندان ها و حفره دهان باشد و آن را مورد توجه قرار دهد. علاوه بر این، ارتودنتیست و دندانپزشک باید از مشکلاتی که بیماران دیابتی در طول درمان ارتودنسی با آن مواجه می شوند، و نیز اقداماتی که برای کنترل آن انجام می شود مطلع باشند. در این مقاله به تأثیرات دیابت روی درمان ارتودنسی می پردازیم.

درمان ارتودنسی در بیماران دیابتی – بخش اول

دیابت

دیابت نوعی بیماری سیستمیک است که روی ارگان ها و اعضای مختلف بدن، از جمله دندان ها، تأثیر می گذارد. طی چند دهه اخیر، محققان به تأثیرات دیابت روی سلامت دندان ها و نتایج فرایندهای دندانپزشکی پی برده اند. در برخی موقعیت ها، دندانپزشکان با بیماران دیابتی مواجه می شوند که خواستار انجام درمان ارتودنسی هستند، و گاهی اوقات هم خود بیمار از دیابت خود مطلع نیست و نخستین مرتبه دندانپزشک یا ارتودنتیست متوجه علائم و نشانه های دهانی دیابت می شوند. به همین دلیل ضرورت دارد ارتودنتیست اطلاعات جامع و کافی در خصوص تشخیص و مدیریت دیابت و احتیاط های لازم قبل از آغاز درمان ارتودنسی داشته باشد.

دیابت یکی از مشکلات سلامتی جدی در سطح جامعه است. بر اساس تحقیقات انجام شده، بیش از ۳۰ میلیون نفر بزرگسال و ۲۵/۱ میلیون کودک در سراسر ایالات متحده به دیابت مبتلا هستند. علاوه بر این، هر ساله ۵/۱ میلیون مورد جدید مبتلا به دیابت شناسایی می شوند. از بین افراد زیر ۲۰ سال، تقریباً ۲۴/۰% به دیابت مبتلا بودند. دیابت شایع ترین اختلال مربوط به غدد درون ریز است که مشخصه ویژه آن اختلال عملکرد متابولیسم گلوکز در نتیجه تخریب سلول های بتای پانکراتیک، مقاومت به انسولین، ترشح ناکافی انسولین، ترشح نامناسب گلوکوژن، یا ترکیبی از یک یا چند شرایط ذکر شده می باشد.

انواع دیابت

دیابت نوع ۱ که بیشتر با عنوان دیابت نوجوانی یا دیابت وابسته به انسولین شناخته می شود، شروع آن بیشتر در بین افرادی مشاهده می شود که عموماً زیر ۲۰ سال هستند، اما می تواند در اواخر چهارمین دهه زندگی نیز مشاهده شود. دیابت نوع ۱ ناشی از تخریب خود ایمنی سلول های بتای پانکراتیک می باشد که باعث می شود بدن قابلیت ترشح انسولین را نداشته باشد.

از سوی دیگر، دیابت نوع ۲ عموماً بدون هیچ علامت و نشانه ای، می تواند پس از سن ۴۰ سالگی و در نتیجه ترکیبی از عواملی مانند مقاومت به انسولین، ترشح بیش از حد گلوکاگون و ترشح ناکافی انسولین از سلول های بتای پانکراتیت جزایر لانگرهانس بروز پیدا کند. دیابت نوع ۲ تحت عناوین دیگری مانند “دیابت دوران بلوغ” و “دیابت غیر وابسته به انسولین” نیز شناخته می شود.

علاوه بر این دو نوع دیابت، نوع خاصی دیابت وجود دارد که تنها در طول دوران بارداری اتفاق می افتد و به همین دلیل تحت عنوان “دیابت بارداری” شناخته می شود.

درمان ارتودنسی در بیماران دیابتی – بخش اول

دیابت در بین بیماران ارتودنسی

عموماً ارتودنتیست ها در بین بیماران خود که در پی درمان ارتودنسی هستند با دیابت مواجه می شوند. در حالی که درمان ارتودنسی بیشتر بین افراد نوجوان و جوان مشاهده می شد، اما پیشرفت های اخیر افراد بزرگسال را تشویق نمود برای بهره مند شدن از درمان ارتودنسی به دندانپزشک مراجعه کنند. این باعث شد تعداد افراد مبتلا به دیابت که برای درمان ارتودنسی مراجعه می کنند افزایش پیدا کند. برخی محققان گزارش دادند که حدود ۵% از بیمارانی که برای درمان به کلینیک های دندانپزشکی مراجعه می کنند افراد دیابتی هستد. مطالعات دیگر گزارش دادند که در حدود ۴% از بیماران دیابتی، پس از مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و بررسی مشکلات دندانی، پرده از بیماری آنها برداشته شده است.

دلیلی که در پس شیوع نسبتاً زیاد دیابت در بین بیمارانی که مشکل دندانی دارند، احتمالاً رابطه دو طرفه بین دیابت و بیماری های دهان و دندان است. دیابت با نوعی واکنش موضعی، و نیز سیستمیک و التهابی همراه است که روی دندان ها، و دندان های ناسالم کنترل گلیسمی را مختل می کنند. بنابراین، کنترل شدید دیابت برای کاهش مشکلات دندانی ناشی از بیماری ضروری است. به همین ترتیب، درمان پریودنتال برای کاهش سطوح HbA1c بیماران دیابتی نقش اساسی دارد.

درمان ارتودنسی در بیماران دیابتی – بخش اول

علائم و نشانه های دیابت در دهان و دندان ها

بر اساس تحقیقات تخمین زده شده است که ۵۰% از بیماران دیابتی، حداقل یک مرتبه در طول زندگی خود، شاهد علائم و نشانه های دیابت هستند. دیابت در برخی بیماران ممکن است برای نخستین بار در کلینیک دندانپزشکی تشخیص داده شود. از جمله علائم و نشانه های شایع دهان و دندان بیماری دیابت عبارتند از خشکی و سوزش دهان (زروستومیا xerostomia)، بوی بد استون مانند دهان (در صورت کنترل ضعیف دیابت)، شکنندگی دندان ها، کاندیدای دهانی، زخم های دهانی، احساس تغییر مزه، بهبود کند آسیب هایی که به طور تصادفی به غشاء مخاطی دهان وارد می شوند، و بروز عفونت های مکرر. علاوه بر این، دیابت پیوسته بافت های پریودنتال را تخریب می کند که باعث می شود محل دندان ها تغییر کند و کج شوند. ساییده شدن بافت روی دندان ها منجر به بروز و پیشرفت پریودنتیت و ژنژیویت می شود.

در مقاله بعد برای شما خواهیم گفت حین درمان ارتودنسی برای بیماران مبتلا به دیابت چه نکاتی باید مورد توجه قرار گیرند…