فشار خون و بهداشت دهان و دندان

در شرایط مختلف ممکن است این فرصت پیش بیاید که فشار خون خود را چک کنید: مطب پزشک عمومی، داروخانه ای که همیشه مراجعه می کنید، مراکز بهداشت و سلامت، یا حتی مطب دندانپزشک. شاید گزینه آخر شما را متعجب کند، اما امروزه کنترل فشار خون پیش از معاینه دندان ها کاملاً عادی شده است.

فشار خون و بهداشت دهان و دندان

چرا فشار خون در دندانپزشکی مهم است؟

فشار خون بالای مزمن یکی از شایع ترین علل بیمار های قلب و عروق است، مجموعه ای از بیماری هایی که زندگی فرد را به شدت تهدید می کنند و میلیون ها نفر از افراد جامعه را تحت تأثیر قرار داده اند و در بسیاری موارد ممکن است حتی فرد از بیماری خود اطلاعی نداشته باشد. به همین دلیل است که اهمیت کنترل فشار خون رو به افزایش است و از آنجا که شما به طور منظم برای پاکسازی و چکاپ به دندانپزشک مراجعه می کنید، مطب دندانپزشکی بهترین فرصت است تا در صورت وجود این مشکل از آن آگاه شوید.

به عنوان مثال، در مقاله ای که مجله ی انجمن دندانپزشکان آمریکا منتشر کرد، در گروهی از بیمارانی که بدون هیچ فاکتور خطری به طور منظم به دندانپزشک مراجعه می کردند و طی ۱۲ ماه گذشته به هیچ پزشک دیگری مراجعه نکرده بودند، طی مراجعه به دندانپزشک فشار خون آنها اندازه گیری شد و مشخص شد ۱۷% آنها فشار خون بالا داشتند و احتمال قرار گرفتن آنها در معرض بیماری های قلبی بسیار بالا بود.

فشار خون و بهداشت دهان و دندان

فشار خون و سلامت دهان و دندان ها

فشار خون می تواند روی سلامت دهان و دندان ها نیز تأثیر داشته باشد، مخصوصاً اگر برای کنترل آن دارو مصرف می کنید. برخی داروها می توانند ترشح بزاق دهان را کاهش دهند، که تا میزان زیادی می تواند احتمال پوسیدگی دندان یا بیماری پریودنتال (لثه) را افزایش دهد، زیرا بزاق برای دهان نقش دهانشویه را ایفا می کند.

علاوه بر این، ممکن است بیمار به فرایند دندانپزشکی خاصی نیاز داشته باشد که انجام آن به داروی بی حس کننده خاصی نیاز داشته باشد: برخی از این داروها می توانند باعث بالا رفتن ضربان قلب و نیز فشار خون شوند. از طرف دیگر، بدون استفاده از آنها، قطعاً بیمار درد شدیدی احساس خواهد کرد. برخی از داروهای بی حس کننده حاوی اپی نفرین (epinephrine) هستند که تأثیر بی حس کنندگی دارو را طولانی می کند و از سوی دیگر عروق خونی را منقبض می کند که می تواند موجب بالا رفتن فشار خون شود. به همین دلیل، داروی بی حس کننده ای که طی فرایند دندانپزشکی استفاده می شود، و نیز دوز آن باید متناسب با شرایط بیمار باشند.

هرچند دندانپزشک روی مراقبت های دهان و دندان متمرکز است، اما می داند این تنها یک جنبه از سلامت عمومی بدن است. خیلی ساده، با کنترل فشار خون طی مراجعات دندانپزشکی، می توان به بیمار کمک کرد از مشکلات خود آگاه شود پیش از آنکه در آینده منجر به بروز مشکلات بیشتر شوند.

یکی دیگر از دلایل اهمیت کنترل فشار خون توسط دندانپزشک این است که ممکن است بیمار به یکی از  درمان های تخصصی دندانپزشکی نیاز داشته باشد و همین می تواند برای بیمار اضطراب ایجاد کند. اغلب، با افزایش استرس و اضطراب، فشار خون نیز بالا می رود. این اتفاق ممکن است حتی پیش از آغاز فرایند دندانپزشکی رخ دهد. در صورتی که فرد از قبل مشکل فشار خون داشته باشد، هر شرایطی که موجب افزایش آن شود می تواند برای سلامت فرد خطر آفرین باشد یا حتی مشکلاتی مانند سکته یا حمله قلبی را در پی خواهد داشت. اگر دندانپزشک پیش از آغاز هر فرایندی از شرایط فشار خون بیمار مطلع شود می تواند برای آزمایشات و معاینات بیشتر ابتدا او را نزد پزشک بفرستد.

تأثیر داروهای فشار خون بالا روی لثه ها

پیش از تجویز هر دارویی، حتی داروهایی که زندگی فرد را نجات می دهند- از جمله داروهایی که فشار خون را کاهش می دهند یا مانع تشنج های بیماران مبتلا به صرع می شوند- پزشک شما باید با دقت تمام فوایدی که این دارو می تواند داشته باشد را در مقایسه با خطرات احتمالی استفاده از آن بسنجد، از جمله عوارض جانبی آنها. در اکثر موارد، عوارض جانبی این داروها نسبتاً اندک هستند: مثلاً، خواب آلودگی، حالت تهوع، یا دردهای خفیف. اما در برخی افراد، داروهای خاص می توانند موجب بروز عوارض جانبی شوند که مشکل آفرین خواهند بود.

فشار خون و بهداشت دهان و دندان

این مشکل معمولاً در یک دسته از داروها تحت عنوان مسدود کننده های کانال کلسیم (CCBها) مشاهده می شود که غالباً برای درمان فشار خون بالا (hypertension) و دیگر شرایط خاص قلب کاربرد دارند. برخی افراد که این داروها را مصرف می کنند، ممکن است شرایطی به نام هیپرپلازی لثه (gingival hyperplasia) یا رشد بیش از حد بافت لثه را تجربه کنند. این تأثیرات در بیماران مبتلا به صرع که داروی ضد تشنج فنی توئین (phenytoin) را مصرف می کنند نیز مشاهده شده است.

عوارض جانبی احتمالی

مکانیزم اثر مسدود کننده های کانال کلسیم (CCBها) به گونه ای است که موجب گشاد شدن (عریض شدن) عروق خونی می شوند، که عمل پمپاژ خون را برای قلب تسهیل خواهد کرد. اما درصد پایینی از افرادی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است شاهد تغییراتی در بافت لثه خود باشند. این بافت می تواند ضخیم و برجسته شود و گاهی اوقات به صورت غیر عادی رشد کند و روی دندان ها را بپوشاند. این تغییرات ظاهری می توانند موجب شرمندگی فرد در اجتماع شوند، بعلاوه ممکن است حین جویدن غذا درد داشته باشد و موجب ناراحتی شوند.

رشد بیش از حد بافت لثه می تواند پاکسازی فضای بین لثه و دندان ها را نیز دشوار سازد. این مشکل موجب وخامت سریع بهداشت دهان می شود و اگر فوراً تحت درمان درست قرار نگیرد می تواند به تورم کامل لثه ها ختم شود. و از آنجا که عدم رعایت بهداشت دهان خود عامل بروز بیماری رشد بیش از حد لثه است، این شرایط می تواند به سادگی از کنترل خارج شود.