در این نوشته می خوانید:
عضلات سفت فک می توانند در ابتدایی ترین کارهای روزانه مانند صحبت کردن و جویدن غذا اختلال ایجاد کنند. شرایطی که باعث سفت شدن عضلات فک می شوند نیز می توانند بسیار دردناک باشند. با این حال، بسیاری از این شرایط را می توان با مداخلات پزشکی و درمان های خانگی درمان کرد.
این مقاله به بررسی علل شایع سفت شدن عضلات فک و نحوه مدیریت علائم می پردازد.
علل سفت شدن عضلات فک
سفت شدن عضلات فک می تواند ناشی از انواع شرایط پزشکی و عادات سبک زندگی باشد، مانند موارد زیر.
استرس و اضطراب
سفت شدن عضلات فک می تواند یکی از عوارض جانبی استرس و اضطراب باشد. فرد وقتی استرس و اضطراب دارد ممکن است عضلات فک خود را سفت کند بدون اینکه حتی متوجه آن شود. تنش عضلانی در سرتاسر بدن زمانی افزایش می یابد که تحت استرس زیاد یا احساس اضطراب هستید. اگر مستعد فشار دادن فک خود هستید، احتمالاً در عضلات فک خود نیز تنش را تجربه خواهید کرد. استرس یا اضطراب همچنین می تواند باعث شود فرد مشت های خود را گره کند یا منجر به تنش در عضلات شانه و گردن شود.
اختلالات مفصل فکی گیجگاهی
شرایطی که مفصل فک شما را تحت تأثیر قرار می دهد، اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ یا TMD) نامیده می شود. این شرایط بسیار شایع هستند و میلیون ها نفر در سراسر دنیا را تحت تأثیر قرار می دهند. سه دسته اصلی TMD وجود دارند:
- درد در عضلاتی که فک شما را حرکت می دهند.
- مشکلات مفصلی که غضروف یا استخوان را درگیر می کنند
- آرتریت در مفصل فک شما
صرف نظر از علت زمینه ای، همه انواع TMJ می توانند باعث سفتی عضلات فک شما شوند.
اختلالات TMJ ممکن است به دلایل زیر رخ دهند:
- آسیب جسمی
- ساییدن یا فشردن دندان ها
- التهاب ناشی از عفونت ها یا بیماری های خود ایمنی.
سفت شدن عضلات فک
دندان قروچه یا براکسیسم
دندان قروچه عارضه ای است که زمانی رخ می دهد که شما دندان های خود را در طول روز یا هنگامی که خواب هستید روی یکدیگر فشار می دهید یا روی هم می سایید. حتی ممکن است تا زمانی که علائمی در شما ایجاد نشود، از وجود این عادت آگاه نباشید. دندان قروچه علاوه بر سفت شدن عضلات فک می تواند باعث موارد زیر شود:
- دندان های لب پر شده
- دندان های حساس
- فک قفل شده
- درد فک
- سر درد
- در رفتگی فک
- صدای در رفتگی در فک شما
- دندان های مصطح
- ایجاد شیارهایی روی زبان شما
- آسیب به داخل گونه های شما.
کزاز
کزاز Tetanus یک بیماری ناشی از عفونت باکتریایی از کلستریدیوم تتانی Clostridium tetani است که در فضای باز شایع است.
این وضعیت اغلب قفل شدن فک نامیده می شود زیرا سفت شدن عضلات فک یکی از شایع ترین علائم کزاز است. علائم دیگر می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تب
- تعریق
- مشکل در بلع
- اسپاسم عضلات
- سردرد
- تغییرات فشار خون
- تغییر ضربان قلب
- تشنج
کزاز می تواند منجر به بروز بیماری های جدی مانند ذات الریه (عفونت کیسه های هوایی در ریه ها) یا لخته شدن خون (انباشته شدن خون که در عروق و شریان ها تشکیل می شود) شود.
سفت شدن عضلات فک
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید Rheumatoid Arthritis (RA) یک اختلال خود ایمنی است. به این معنی که سیستم ایمنی بدن شما مفاصل شما را مورد حمله قرار می دهد، گویی آنها برای بدن شما شیء خارجی هستند. التهاب باعث بروز درد در سرتاسر مفاصل بدن شما می شود- که می تواند مفاصل فک شما را نیز درگیر کند. تا 90 درصد افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، اختلالات مفصل فکی گیجگاهی نیز دارند.
آرتریت روماتوئید می تواند باعث بروز علائم زیر شود:
- سفتی فک
- درد، التهاب و سفتی مفاصل
- تب درجه پایین
- کاهش وزن ناخواسته
- برجستگی های زیر پوست مفاصل، مانند بند انگشت و آرنج.
آرتروز
استئو آرتریت Osteoarthritis (OA) یا آرتروز زمانی رخ می دهد که غضروف بین استخوان های مفاصل شما به مرور زمان از بین می روند. بر خلاف آرتریت روماتوئید، که تمایل دارد به مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن به طور همزمان حمله کند، استئو آرتریت می تواند یک یا چند مفصل نامرتبط در بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد. به این معنی که ممکن است شما در یک طرف فک خود استئو آرتریت داشته باشید، اما در طرف دیگر نه. علاوه بر سفت شدن عضلات فک، علائم دیگر آرتروز در فک عبارتند از:
- مشکل باز کردن دهان
- مشکل در حرکت دادن فک به سمت مخالف
- گوش درد
- سر درد
- درد هنگام جویدن با سمت آسیب دیده
- فشردن در مفصل
جویدن بیش از حد
بعد از جویدن آدامس یا آبنبات های چسبناک یا خوردن خوراکی های سفت یا پر حجم، عضلات فک ممکن است به طور موقت زخم و سفت شوند. با این حال، علائم معمولا در عرض چند روز برطرف می شوند.
تشخیص درد فک
اگر سفت شدگی فک دارید که در توانایی جویدن یا صحبت کردن شما اختلال ایجاد می کند، وقت آن است که آن را بررسی کنید. سفت شدن عضلات فک را می توان با معاینه فیزیکی تشخیص داد که توسط پزشک، دندانپزشک یا فیزیوتراپ انجام می شوند. اگر مشکوک به مشکلات بیشتر TMJ باشد، ممکن است به تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس، سی تی (توموگرافی کامپیوتری) اسکن، یا MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) نیز نیاز داشته باشید. هنگامی که علت اصلی علائم شما مشخص شد، درمان می تواند آغاز شود.
سفت شدن عضلات فک
مراقبت در منزل
در بسیاری از موارد، مراقبت های خانگی می توانند علائم سفت شدگی فک را تسکین دهند. حتی در مواردی که به کمک حرفه ای نیاز است، درمان خانگی اغلب در یک روتین مراقبت جامع گنجانده می شود. انواع مراقبت های خانگی عبارتند از:
- گرما و سرما: کیسه های گرم و کیسه های یخ را می توان در کنار صورت روی ناحیه TMJ قرار داد تا به کاهش علائم کمک کنند. گرما باعث افزایش جریان خون در ناحیه می شود، که به شل شدن عضلات سفت کمک می کند. سرما جریان خون را کاهش می دهد تا به کاهش التهاب و درد کمک کند.
- NSAID ها: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه (OTC) اغلب برای درمان مشکلات TMJ استفاده می شوند. در حالی که این داروها مستقیماً سفتی عضلات فک شما را کاهش نخواهند داد، اما التهاب و درد را کاهش می دهند. NSAID های متداول عبارتند از آلیوAleve (ناپروکسن naproxen)، ادویل Advil یا موترین Motrin (ایبوپروفن)، و آسپرین
- تمرینات فک: حرکت می تواند به کاهش سفتی در عضلات فک شما کمک کند. با این حال، نوع اشتباه ورزش ها، بسته به شرایط زمینه ای شما، می تواند علائم شما را بدتر کند. برای دستورالعمل های خاص با دندانپزشک یا فیزیوتراپ خود صحبت کنید و در صورتی که احساس درد را تجربه کردید، ورزش را متوقف کنید.
کشش های مفصل فک
به آرامی فک خود را باز کنید و هنگامی که مقاومت را احساس کردید اما درد نداشتید حرکت را متوقف کنید. این وضعیت را برای چند ثانیه نگه دارید، سپس فک خود را ببندید. فک خود را برای چند ثانیه به سمت چپ حرکت دهید، سپس آن را به سمت راست تکرار کنید.
نوک انگشتان خود را زیر فک خود قرار دهید. فشار ملایمی به سمت بالا وارد کنید و به آرامی دهان خود را باز کنید. نوک انگشتان خود را به سمت جلوی فک خود حرکت دهید. هنگام بستن دهان، فشار ملایمی به سمت پایین وارد کنید. این حرکت را چندین بار تکرار کنید.
نوک زبان را پشت دندان های جلوی فک بالا قرار دهید. فک پایین را پایین بیاورید تا دندان های فک پایین از دندان های فک بالا فاصله بگیرند. به خاطر داشته باشید که عضله فک را شل نگه دارید.
زبان را روی سقف دهان فشار دهید. یک انگشت اشاره را روی TMJ و دیگری را روی چانه قرار دهید. فک پایین را تا حد امکان پایین بیاورید. دهان را ببندید و تکرار کنید.
نوک چانه را در دست راست نگه دارید، طوری که شست زیر چانه قرار گرفته و انگشت اشاره به دور جلوی آن پیچیده شده باشد. به آرامی دست راست را به فک فشار دهید. به آرامی شروع به باز کردن فک کنید در حالی که به فشار دادن به چانه ادامه می دهید. چند ثانیه در این حالت بمانید، سپس به آرامی دهان را ببندید.
- محافظ های دندان و اسپلینت ها: محافظ های دندان و اسپلینت ها اغلب برای درمان سفت شدن عضلات فک ناشی از ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر (براکسیسم یا دندان قروچه) بویژه در طول خواب شبانه استفاده می شوند. محافظ های دندان اولیه بدون نسخه در دسترس هستند. در برخی موارد، محافظ های دندان و یا اسپلینت هایی که به صورت سفارشی قالب گیری شده اند نیاز هستند. برای توصیه های خاص با دندانپزشک خود مشورت کنید.
- تغییرات رژیم غذایی: اگر عضلات فک شما سفت هستند، اجتناب از برخی غذاها می تواند به کاهش علائم شما کمک کند. از غذاهای حجیم، جویدنی یا ترد پرهیز کنید و غذا را به لقمه های کوچک تقسیم کنید. سبزیجات را به جای خام مصرف کردن بپزید تا نرم شوند سپس مصرف کنید.
- ماساژ عضلات صورت: سفتی عضلات جونده در ناحیه شقیقه ها و گونه ها را می توان با ماساژ دادن درمان کرد. با توجه به آناتومی عضلات فک، این کار به بهترین وجه توسط یک متخصص انجام می شود. اما با اعمال فشار ملایم با نوک چند انگشت به عضله سفت شده خود و چرخش در دایره های کوچک برای چند دقیقه، می توانید کمی تسکین پیدا کنید.
درمان های دیگر برای فک سفت
انواع درمان های دیگر برای کاهش سفتی در عضلات فک شما وجود دارند. این موارد می توانند شامل موارد زیر باشند:
- داروهای شل کننده عضلات و مسکن های تجویزی: در برخی موارد، از داروهای تجویزی برای درمان مشکلات TMJ استفاده می شود. شل کننده های عضلات را می توان تجویز کرد، اما آنها فقط ماهیچه های سفت فک شما را هدف نمی گیرند، بلکه روی ماهیچه های سراسر بدن شما تأثیر می گذارند. زمانی که NSAID ها مؤثر نباشند، داروهای مسکن تجویزی نیز می توانند مفید باشند. با این حال، آنها همچنین دارای عوارض جانبی بالقوه جدی هستند.
- فیزیوتراپی: عضلات سفت فک و دیگر اختلالات TMJ اغلب با فیزیوتراپی درمان می شوند. مداخلات شامل درمان دستی، ورزش، و روش هایی مانند تحریک الکتریکی و اولتراسوند هستند.
- تزریق ها: گرچه آنها نخستین انتخاب در درمان سفت شدن ماهیچه های فک نیستند، اما گاهی اوقات زمانی که درمان های دیگر موفقیت آمیز نیستند، از تزریق استفاده می شود. تزریق می تواند شامل لیدوکائینlidocaine برای کاهش درد، کورتیکواستروئیدها corticosteroids برای کاهش التهاب، هیالگانHyalgan (هیالورونات hyaluronate) برای لغزنده کردن و کاهش اصطکاک در TMJ، و بوتاکس Botox (سم بوتولینوم botulinum) برای تسکین عضلاتی است که پیوسته سفت هستند.
خلاصه
سفت شدن ماهیچه های فک می تواند ناشی از استرس، اضطراب، دندان قروچه یا سایر شرایط پزشکی مانند آرتریت باشد. درمان شامل ماساژ، کشش، داروها و فیزیوتراپی است. محافظ های دندان نیز می توانند برای کاهش مشکلات فک ناشی از دندان قروچه مفید باشند.
سخن پایانی
زندگی کردن با ماهیچه های فکی که سفت هستند می تواند خسته کننده باشد- بخصوص وقتی مطمئن نیستید که چه چیزی باعث بروز علائم شما شده است. با این حال، درمان می تواند بسیار مؤثر باشد. با پزشک یا دندانپزشک خود در مورد علائم خود صحبت کنید، حتی اگر آنها خفیف هستند. مداخله زود هنگام می تواند به پیشگیری از ایجاد مشکلات جدی فک کمک کند.
پرسش های متداول مربوط به سفت شدن عضلات فک
آیا فک شما با کووید 19 درد می کند؟
استرس و تنفس دهانی ناشی از COVID 19 می تواند منجر به درد فک شود.
چگونه می توانم در شب دهان را شل کرد؟
هنگام خواب از محافظ دندان استفاده کنید تا به عضلات فک شما کمک کند در هنگام خواب شل شوند.
آیا فشردن فک شما آن را بزرگتر می کند؟
وقتی فک خود را روی یکدیگر فشار می دهید، در حال کار کردن روی عضلات جونده خود هستید. با گذشت زمان، این عضلات می توانند بزرگتر شوند.
چگونه می توان از سفت شدن عضلات فک جلوگیری کرد؟
افراد می توانند از راهکارهای زیر برای جلوگیری از گرفتگی و درد در فک استفاده کنند:
- کاهش استرس برای جلوگیری از دندان قروچه
- اجتناب از غذاهای چسبناکی که به جویدن زیاد نیاز دارند، مانند آدامس، تافی و کارامل
- اجتناب از غذاهای سفت که به فک فشار وارد می کنند، مانند آجیل، کروتون و تکه های یخ
ثبت ديدگاه