انواع ابزارهای ارتودنسی (بخش دوم)

انواع ابزارهای ارتودنسی

فنر فورسز (Forsus Springs)

فنر فورسز برای اصلاح مشکل قرارگیری دندان‌های فک بالا جلوتر از جای معمول خود نسبت به دندان‌های فک پایین کاربرد دارد. عملکرد فنر فورسز تقریبا مشابه بندهای کشی (رابر بند) و نیز هدگیر ارتودنسی است اما تنها در صورتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که ارتودنتیست مطمئن شود بیمار در روند درمان با استفاده از رابر بند و هدگیر همکاری لازم را نخواهد داشت. در واقع ارتودنتیست همواره استفاده از رابر بند و هدگیر ارتودنسی را بیشتر توصیه می‌کند زیرا هم تاثیرگذاری بیشتری دارند و هم نگه داری و پاکسازی اطراف آنها ساده‌تر است.

کاربرد فنرهای فورسز در کنار بریس‌های فک بالا و پایین تاثیر هر دو ابزار را افزایش خواهد داد. این فنرها به دندان‌های مولر فک بالا و پایین متصل می‌شوند و به سیم کمانی فک پایین وصل می‌شوند. وجود فشار دائمی روی دندان‌ها از سوی این ابزار می‌تواند تاثیرات چشمگیری داشته باشد.

نکات اصلی که حین استفاده از فنر فورسز باید رعایت شوند:

• فنر فورسز در چند روز نخست که روی دندان‌ها قرار می‌گیرند می‌تواند کمی آزار دهنده باشد.
• معمولا به مدت ۳ تا ۴ ماه باید استفاده شوند.
• اطراف فنرها را با دقت مسواک بزنید و همه‌ی اجزاء را تمیز نگه دارید.
• حین خوردن بعضی غذاها مواظب خم شدن یا شکستن فنرها باشید.

انواع ابزارهای ارتودنسی

بریس‌ها

بریس‌ها ابزارهایی هستند که برای جابجایی دندان‌ها استفاده می‌شوند. به عبارت دیگر، بریس‌ها صرفا اتصالی بوجود می‎آورند که بواسطه‌ی آن می‌توان دندان را محکم گرفت و حرکت داد. نمونه‌ی قدیمی بریس‌های کامل بندهایی دارند که روی دندان‌های مولر قرار می‌گیرند (و به طور کامل به دور دندان پیچانده می‌شوند) و نیز براکت‌هایی که به همه‌ی دندان‌های دیگر متصل می‌شوند. برای اتصال براکت‌ها به دندان‌ها باید چسب مخصوصی استفاده شود. این چسب به اندازه‌ای قوی است که در طول درمان، براکت‌ها را در محل خود نگه دارد، اما قدرت آن نباید در حدی باشد که پس از اتمام دوره‌ی درمان، برداشتن آن دشوار باشد.

رعایت بهداشت دهان و دندان طی مراقبت‌های ارتودنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بریس‌هایی که به دندان‌ها متصل می‌شوند، جای بیشتری برای پنهان شدن ذرات غذا و تجمع پلاک روی دندان دارند. ذرات باقی‌مانده روی دندان‌ها را می‌توان با درست مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به راحتی برطرف نمود. بدون رعایت بهداشت، بیمار در معرض خطر ایجاد لکه‌های سفید روی دندان و ایجاد حفره در آن خواهد بود. پف کردن و تورم بافت لثه نیز از عوارض عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌باشند.

همانگونه که در تصویر مشاهده می‌کنید، گره‌های ارتودنسی در رنگ‌های مختلف در دسترس هستند. این گره‌ها سیم کمانی را به براکت متصل می‌کنند. می‌توان در هر جلسه از ارتودنتیست خواست از رنگ‌های دیگر گره‌ها استفاد نماید. نوجوانانی که به بلوغ رسیده‌اند و نیز بزرگسالان می‌توانند از براکت‌های سرامیکی استفاده نمایند. این نوع براکت‌ها چندان قابل مشاهده نیستند زیرا همرنگ دندان‌ها هستند. به خاطر داشته باشید که سیم کمانی همچنان قابل دیدن است.

انواع ابزارهای ارتودنسی

هدگیر

هدگیر ابزاری است که رشد فک بالا و پایین را متعادل می‌سازد و از قرار گرفتن دندان‌های فک بالا جلوتر از دندان‌های فک پایین جلوگیری می‌کند. این مشکل معمولا منجر به جلو آمدن دندان‌های جلویی فک بالا یا اصطلاحا “دندان خرگوشی” خواهد شد. بعلاوه دندان‌های فک بالا می‌توانند تا حد زیادی روی دندان‌های فک پایین را بپوشانند که در اصطلاح به آن “دیپ بایت” گفته می‌شود.

در مورد بیمارانی که برای اصلاح بایت یک دندان از آنها کشیده شده است، برای بستن فاصله‌ی دندان‌ها از روش‌هایی استفاده می‌شود که باعث می‎شوند دندان‌های عقب فک بالا رو به جلو بلغزند. برای جلوگیری از این مشکل می‌توان از هدگیر استفاده نمود. هدگیر از قسمت پشت گردن به عنوان لنگر استفاده می‌نماید تا دندان‌ها را در جای درست خود قرار دهد. قسمت داخلی هدگیر درون لوله‌هایی قرار داده می‌شود که به مولر اول وصل می‌شوند.

نکات اصلی که حین استفاده از هدگیر باید رعایت شوند:

• حداقل ۱۴ ساعت در روز هدگیر ارتودنسی خود را بپوشید. به عبارت دیگر، پس از ساعات مدرسه، پس از صرف شام و در تمام طول شب آن را استفاده کنید.
• هرچه به صورت منظم‌تری هدگیر را بپوشید، به طور کلی مدت زمان کمتری نیاز خواهد بود که آن را استفاده کنید و طول کلی درمان کاهش خواهد یافت.
• بیمارانی که هدگیر خود را به درستی می‌پوشند معمولا قادرند ظرف مدت یک سال درمان خود را به پایان برسانند.
• پوشیدن و خارج نمودن هدگیر خود را به آرامی انجام دهید. در صورتی که رابر بند بریده شود یا یکی از بندهای دندان‌ مولر کمی شل شود، در اسرع وقت به ارتودنتسیت خود مراجعه نمایید.
• هر نوبت که به ارتودنتیست مراجعه می‌کنید به خاطر داشته باشید هدگیر خود را به همراه ببرید.

انواع ابزارهای ارتودنسی

ریتینر (نگه‌دارنده‌) فنری فک پایین

ریتینر فنری فک پایین در مواردی توصیه می‌شود که تجمع پلاک و رسوب روی دندان‌ها و/یا وجود مشکل بهداشتی در لثه‌ها منجر به تورم آنها ‌شده باشد. این ابزار برای اصلاح جابجایی‌های اندک دندان‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار از یک سیم متحرک و ریتینر اکریلیک تشکیل شده است که روی دندان‌های جلویی فک پایین قرار می‌گیرد. ریتینر فنری فک پایین ممکن است تنها برای ثابت نگه داشتن دندان‌ها یا اصلاح چرخش‌ها و پیچیدگی‌های اندک دندان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

انواع ابزارهای ارتودنسی

ریتینر ثابت پشت دندانی

ریتینر ثابت پشت دندانی پس از برداشتن بریس‌ها (براکت‌ها) مورد استفاده قرار می‌گیرد تا از جابجایی دندان‌ها و بازگشت آنها به جای اول خود جلوگیری نماید. سیم‌های این ابزار با سمنت دندانپزشکی به پشت دندان‌های جلوی فک بالا و پایین متصل می‌شوند و حداقل ۲ سال در جای خود باقی خواهد ماند تا جای دندان‌ها تثبیت شود.

انواع ابزارهای ارتودنسی

ریتینر ثابت در قوس دندانی بالا پشت دو دندان جلو قرار می‌گیرد. اگر پیش از درمان ارتودنسی بین دندان‌های جلو فاصله‌ی زیادی وجود داشته باشد، پس از پایان درمان ارتودنسی از این سیم‌ها استفاده می‌شود. ریتینر ثابت پشت دندانی فک بالا باید تا زمانی که امکان دارد و بیمار قادر به تحمل آن است در جای خود باقی بماند، یا حداقل تا زمانی که دندانپزشک عمومی پیشنهاد دهد برداشته شود.