در این نوشته می خوانید:
دندان اضافه به شرایطی اطلاق می‌گردد که موجب رشد دندان‌هایی بیشتر از تعداد معمول در دهان می‌شود .این دندان‌ها ممکن است در هر قسمت از منطقه‌ی منحنی شکلی رشد کنند که دندان‌ها به استخوان فک متصل می‌شوند. این منطقه تحت عنوان قوس دندانی شناخته می‌شود.
۲۰ دندانی که در زمان کودکی رشد می‌کنند دندان‌های موقتی یا دندان‌های شیری می‌باشند. ۳۲ دندان بزرگسالان که جایگزین آنها می‌شوند تحت عنوان دندان‌های دائمی شناخته می‌شوند. در پدیده‌ی دندان اضافه ممکن است شما دندان‌های شیری یا دائمی اضافه داشته باشید، که البته دندان‌های شیری یا موقتی اضافه شایع‌تر هستند.
علائم و نشانه‌های وجود دندان اضافه
اصلی‌ترین نشانه‌ی وجود دندان اضافه، رشد دندان‌های اضافه دقیقا در پشت یا نزدیک دندان‌های عادی شیری یا دائمی می‌باشد. این دندان‌ها معمولا در بزرگسالان مشاهده می‌شوند. شیوع این عارضه در میان مردان دو برابر زنان است.
دندان‌های اضافه بر اساس شکل یا محل آنها در دهان طبقه‌بندی می‌شوند:
شکل دندان‌های اضافه عبارتند از:
- تکمیلی: دندان اضافه درست شبیه دندانی است که در کنار آن رشد می‌کند.
- دکمه‌ای: دندان به شکل یک لوله یا بشکه است.
- ادنتومای ترکیبی: دندان از رشد چندین جوانه‌ی دندان-مانند نزدیک یکدیگر تشکیل شده است. (ادنتوما: توموری است ناشی از بافتهایی که در تشکیل دندان دخالت دارند.)
- ادنتومای پیچیده: به جای یک دندان، گروهی از بافت‌های دندان-مانند به شکلی نامنظم در یک قسمت رشد می‌کنند.
- مخروطی-شکل، یا گیره-مانند: دندان در قسمت پایه عریض است اما در قسمت نوک دندان باریک می‌شود، که تیز به نظر می‌رسد.
مکان‌های قرارگیری دندان‌های اضافه عبارتند از:
علت و درمان رویش دندان اضافه
- پارامولار: دندان اضافه در عقب دهان، پشت یکی از دندان‌های آسیای بزرگ رشد می‌کند.
- دیستومولار: دندان اضافه، به جای آنکه در اطرف دندان‌های آسیای بزرگ رشد کند در کنار و هم‌تراز با آنها رشد می‌کند.
- مزیودنس: دندان اضافه در پشت یا اطراف دندان‌های پیشین (چهار دندان صافی که در جلوی دهان قرار دارند و برای گاز زدن مورد استفاده قرار می‌گیرند) رشد می‌کند. در افرادی که دچار عارضه‌ی دندان اضافف هستند، دندان اضافه‌ی آنها بیشتر در این قسمت رشد می‌کند.
دندان اضافه معمولا با خود درد به همراه ندارد. با این حال، گاهی اوقات دندان‌های اضافه می‌توانند به فک و لثه‌ها فشار وارد کنند و موجب تورم و درناکی آنها شوند. نامرتبی و فشردگی ناشی از وجود دندان‌های اضافه بعلاوه می‌تواند موجب مشکلات ارتودنسی در دیگر دندان‌ها شود از قبیل کج و ناراست به نظر رسیدن دندان‌های دائمی.
علل ایجاد دندان اضافه
دلیل دقیق دندان اضافه هنوز ناشناخته است، اما به نظر با چندین شرایط وراثتی همراه است، از جمله:
- سندروم گاردنر (Gardner’s syndrome): یک اختلال ژنتیکی نادر که منجر به ایجاد کیست‌های پوستی، رشد غیر عادی جمجه و کولون (روده‌ی بزرگ) می‌شود.
علت و درمان رویش دندان اضافه
- سندروم اهلرز دنلوس (Ehlers-Danlos syndrome): شرایطی وراثتی که موجب شل شدن مفاصل (که به سادگی جابجا می‌شوند)، ایجاد خون مردگی در پوست با کوچکترین ضربه، اسکولیوز (خمیدگی طرفی ستون مهره‌ها) و درد عضلات و مفاصل می‌شود.
علت و درمان رویش دندان اضافه
- بیماری قارچ (Fabry disease): این سندروم موجب عدم ایجاد عرق، درد دست‌ها و پاها، بثورات جلدی قرمز یا آبی رنگ، دشواری در غذا خوردن یا گفتار و عفونت گوش خواهد شد.
علت و درمان رویش دندان اضافه
- شکاف کام ولب: این نقص مادرزادی موجب ایجاد شکاف یا برش سقف دهان (کام) یا لب بالا می‌شود که غذا خوردن و گفتار را با مشکل مواجه می‌سازد و نیز عفونت گوش را در پی خواهد داشت.
علت و درمان رویش دندان اضافه
- کلیدوکرانیال دیسپلاتزی (Cleidocranial dysplasia): این شرایط موجب رشد غیر عادی جمجمه و استخوان ترقوه می‌شود.
علت و درمان رویش دندان اضافه
شناسایی دندان اضافه
در صورتی که دندان اضافه رشد کرده باشد به سادگی قابل تشخیص است. چنانچه دندان‌های اضافه کامل رشد نکرده باشند، باز هم به سادگی در عکس رادیولوژی دندانی با استفاده از اشعه‌ی ایکس قابل تشخیص می‌باشند. ممکن است دندانپزشک از سی‌تی‌اسکن استفاده نماید تا به طور دقیق‌تر دهان، فک و دندان‌ها را مورد بررسی قرار دهد.
نحوه‌ی درمان دندان اضافه
گرچه برخی موارد دندان‌های اضافه نیاز به درمان ندارند، برخی دیگر مستلزم کشیدن دندان‌های اضافه خواهند بود. بعلاوه، در برخی شرایط دیگر نیز ممکن است دندانپزشک کشیدن دندان‌های اضافه را به بیمار پیشنهاد دهد، از جمله:
- داشتن شرایط ژنتیکی اساسی که موجب رشد دندان اضافه خواهد شد.
- ایجاد مشکل در جویدن غذا و یا بریده شدن بخشی از دهان هنگام جویدن.
- احساس درد یا ناراحتی در نتیجهی نامرتبی و فشردگی دندان‌ها
- احساس درد در دندان‌ها حین مسواک زدن یا کشیدن نخ دندان به علت وجود دندان اضافه
- احساس ناراحتی و خجالت از ظاهر به علت وجود دندان اضافه
اگر دندان‌های اضافه بهداشت دهان و دندان بیمار را تحت تاثیر قرار می‌دهند- از قبیل تاخیر در رشد دندان‌های دائمی- بهتر است هر چه زودتر کشیده شوند. این کار از هر گونه تاثیرات منفی در دراز مدت، از قبیل بیماری لثه یا شکست دندان، جلوگیری به عمل خواهد آورد. در صورتی که وجود دندان اضافه ظاهر دیگر دندان‌ها را نیز با مشکلاتی، از قبیل ناصافی و کجی، مواجه ساخته است، بایستی برای رفع مشکل آنها به ارتودنتیست مراجعه نمود. اگر دندان اضافه تنها موجب ناراحتی‌های جزئی می‌شود، ممکن است دندانپزشک برای کاهش درد تنها داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی ((NSAIDs))، از قبیل ایبوپروفن، تجویز نماید.
زندگی با دندان اضافه
برخی افراد که دندان اضافه دارند نیاز به هیچ درمانی ندارند. در دیگر افراد ممکن است نیاز باشد تعدادی یا تمام دندان‌های اضافه‌ی آنها کشیده شوند تا از بروز مشکلات دیگر جلوگیری شود. اگر این دندان‌های اضافه به موقع کشیده شوند ممکن است عوارض جدی در پی نداشته باشند اما باقی ماندن آنها در کنار دندان‌های دیگر منجر به بروز مشکلات ارتودنسی در دیگر دندان‌ها خواهند شد که آنها را نیز مستلزم انجام درمان ارتودنسی خواهند کرد. اگر دندان اضافه دارید با خاطر داشته باشید هر گونه حس درد، تورم، ضعف یا حس ناخوشایند را با پزشک خود درمیان بگذارید.
ثبت ديدگاه