لق شدن و افتادن دندان ‌شیری

“دندانم لق شده است!”

این جملات از بزرگ ترین نقطه های عطف زندگی کودک شما محسوب می شوند. دندان های شیری باید بیافتند تا فضای کافی برای رشد دندان های دائمی فراهم شود- فرایندی که تا رشد آخرین مولر (یا دندان عقل) ادامه می یابد. این روند می تواند تا سن ۱۷ تا ۲۱ سالگی ادامه یابد.

اکثر کودکان از تکان خوردن دندان های خود هیجان زده می شوند (احتمالا از اینکه “پری دندان” به سراغ آنها خواهد آمد)، گرچه برخی دیگر نگران می شوند زیرا حس می کنند افتادن دندان درد خواهد داشت. در صورتی که کودک احساس نگرانی می کند می توانید به او اطمینان دهید که هیچ حسی نخواهد داشت.

اولین دندانی که رشد می کند و اولین دندانی که می افتد

لق شدن و افتادن دندان ‌شیری

همه ی ۲۰ دندان شیری کودک که معمولا رشد آنها تا ۳ سالگی طول می کشد، معمولا به همان ترتیبی که رشد می کنند، می افتند. به این معنی که دندان های وسط فک پایین (دو دندان مرکزی جلوی فک پایین) نخستین دندان هایی هستند که حدود ۶ تا ۷ سالگی می افتند. دو جفت دندان مرکزی جلوی فک بالا دندان های بعدی هستند.

اصولا دندان شیری لق نخواهد شد تا زمانی که دندان دائمی از زیر به آن فشار وارد کند تا جای آن را بگیرد. اما ممکن است دندان شیری کودکان بیافتد پیش از آنکه دندان دائمی جایگزین آن آمادگی بیرون آمدن را داشته باشد، مخصوصا در اثر حادثه یا بیماری دندان. در این صورت، می توان به ارتودنتیست مراجعه نمود تا با قرار دادن فضا نگهدار پلاستیکی در دهان، تا زمان بیرون آمدن دندان دائمی از جابجایی دندان های مجاور پیشگیری شود.

برخی کودکان اولین دندان شیری خود را در اوایل ۴ سالگی یا حتی در اواخر ۷ سالگی از دست می دهند. به طور کلی، هر چه سن کودک حین رشد نخستین دندان شیری کمتر باشد، دندان های او زودتر خواهند افتاد. در صورتی که فرایند افتادن دندان های کودک پیش از ۴ سالگی آغاز شود، با دندانپزشک مشورت نمایید تا مطمئن شوید این اتفاق در نتیجه ی مشکلات اساسی نیافتاده باشد. این امکان وجود دارد که کودک به سن ۷ یا ۸ سالگی برسد در حالی که هیچ یک از دندان های خود را از دست نداده است. احتمالا هیچ مشکلی وجود ندارد، با این حال معاینه ی دندانپزشک برای تایید عدم وجود مشکل هیچ ضرری نخواهد داشت.

افتادن دندان شیری

لق شدن و افتادن دندان ‌شیری

کودک خود را تشویق کنید تا دندان لق خود را با زبان تکان دهد. (گاهی اوقات می توان دندان لق را بطور کامل چرخاند زیرا ریشه ی زیرین آن کاملا از هم گسسته شده است.) به کودک خود یادآوری کنید، پیش از آنکه دندان برای خود به خود بیرون آمدن آماده باشد، به آن ضربه یا فشار وارد نکند زیرا شکسته شدن ریشه ی دندان، آن را در برابر عفونت آسیب پذیر می کند.

در صورتی که دندان به صورت خود به خود نیافتد، ممکن است نیاز باشد توسط دندانپزشک کشیده شود، گرچه به ندرت پیش می آید که این کار ضرورت پیدا کند. خیلی کم اتفاق می افتد که افتادن دندان شیری به اندازه ی رشد آنها دردناک باشد.

رشد دندان دائمی

ممکن است دندان جدید به نظر بزرگتر باشد، مخصوصا چند دندان نخست. علت این امر، ماهیت آنها است! دندان های دائمی بزرگتر هستند و ممکن است به اندازه ی دندان های شیری سفید نباشند. علاوه بر این ممکن است لبه های آنها برجسته نباشند زیرا هنوز برای جویدن و گاز زدن مورد استفاده قرار نگرفته اند.

لق شدن و افتادن دندان ‌شیری

در برخی موارد نادر، جدید پیش از افتادن دندان های قدیمی، یک جفت دندان رشد می کنند و از لثه بیرون می آیند که موجب قرار گرفتن دو ردیف دندان سفید رنگ در کنار یکدیگر می شود. این مرحله موقتی بوده و تحت عنوان دندان کوسه ای شناخته می شود

در صورتی که کودک ۶ یا ۷ ساله ی شما از حس درد در عقب دهان شکایت دارد، احتمالا نخستین مولر دائمی در حال رشد است. (در آن قسمت هیچ دندان شیری وجود ندارد که بیافتد.) ایبوپروفن و استامینوفن می توانند موجب تسکین درد شوند، گرچه بعید است مدت زیادی طول بکشد.

لق شدن و افتادن دندان ‌شیری

اکنون مسواک زدن از هر زمان دیگری مهم تر است. احتمالا باید تا ۸ سالگی کودک روی نحوه ی مسواک زدن او نظارت داشته باشید. استفاده از خمیر دندان های فلورایده توصیه می شود- تنها یک لایه ی نازک برای کودکان کمتر از ۲ سال و یک نقطه به اندازه ی نخود برای کودکان ۲ سال و بالاتر. هر ۳ تا ۴ ماه یک مرتبه مسواک کودک را تعویض کنید تا از نفوذ باکتری های مضر پیشگیری کنید. حتما دو مرتبه در سال کودک خود را نزد دندانپزشک ببرید.

جدول ۱زمان رشد و افتادن دندان های شیری کودکان

حقایقی در رابطه با رشد دندان های شیری

لق شدن و افتادن دندان ‌شیری

• یکی از قوانین کلی این است هر ۶ ماه در زندگی، تقریبا ۴ دندان رشد می کنند.
• به طور کلی دختران در رشد دندان از پسران پیشی می گیرند.
• دندان های فک پایین معمولا قبل از دندان های فک بالا رشد می کنند.
• دندان های هر دو فک معمولا به صورت جفت رشد می کنند، یکی در سمت چپ و یکی در سمت راست.
• دندان های شیری کوچکتر و سفیدتر از دندان های دائمی هستند که پس از آنها رشد خواهند کرد.
• تا زمانی که کودک به سن ۲ تا ۳ سالگی می رسد، تمام دندان های شیری باید درآمده باشند.
• مدت کوتاهی پس از ۴ سالگی، استخوان های فک و صورت کودک رشد خود را آغاز می کنند و بین دندان های شیری فاصله بوجود می آید. این فرایند رشد کاملا طبیعی است و فضای لازم برای رشد دندان های دائمی که بزرگتر هستند فراهم می شود. بین سنین ۶ تا ۱۲ سالگی، ترکیبی از دندان های شیری و دندان های دائمی در دهان وجود دارد.

اهمیت مراقبت از دندان های شیری

گرچه واقعیت دارد که دندان های شیری تنها مدت کوتاهی در دهان هستند، با این حال نقش حیاتی ایفا می کنند. دندان های شیری:

• فضای کافی برای رشد دندان های دائمی جایگزین را حفظ می کنند.
• به صورت ظاهر طبیعی می بخشند.
• به شکل گیری گفتار صحیح کمک می کنند.
• کمک می کنند کودک از تغذیه ی درست بهره مند شود (دندان های از دست رفته یا پوسیده، جویدن را دشوار می کنند و باعث می شوند کودک از خوردن غذا امتناع کند.
• شرایطی را فراهم می آورند تا دندان های دائمی به طور سالم رشد کنند (پوسیدگی و عفونت در دندان های شیری می تواند به دندان های دائمی که در زیر آنها در حال رشد هستند آسیب برساند.